برای تغذیه بارداری طب سنتی توصیه‌های مفید و موثری کرده است تا سلامت جنین و مادر حفظ شود

و بارداری موفقیت آمیز اتفاق بیفتد.

یکی از مهمترین اصول حفظ سلامت در طب سنتی، توجه به خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها است که با رعایت اصول آن،

به حفظ سلامت مادر و جنین کمک بسیار خواهد شد.

مراقبت‌ها و تدابیر دوران بارداری

تغذیه بارداری طب سنتی یکی از مهمترین انواع مراقبت‌ها و تدابیر دوران بارداری است.

مراقبت‌ها و تدابیر دوران بارداری یکی از مهمترین مواردی است که در مراقبت‌های بهداشتی زنان در نظر گرفته می‌شود.

حکمای طب سنتی ایران، براساس اصول شش گانه‌ی حفظ سلامت، تاکید فراوانی بر تدابیر این دوران دارند.

در این راستا دستور العمل‌هایی برای حفظ سلامت مادر و جنین عنوان شده است که با رعایت این توصیه‌ها، می‌توان کمک شایانی به حفظ سلامت و رفع عوارض این دوران حساس نمود.

آداب تغذیه بارداری طب سنتی

تغذیه در بارداری طب سنتی آداب و اصولی دارد که در ادامه بیشتر به آن پرداخته خواهد شد.

چگونگی غذا خوردن و حجم آن

از همان ابتدای بارداری باید به میزان غذا در هر وعده توجه کرد. مادر باید در حد تعادل غذا بخورد یعنی نه پرخوری کند و نه خیلی کم غذا بخورد.

زیاد خوردن و بسیار کم خوردن در هر وعده، مضر بوده، هر دو سبب اختلال در هضم و به دنبال آن سایر مشکلات در مادر باردار می‌شوند.

نکته‌ی دیگر افزایش تعداد وعده‌های غذایی در کنار حجم مناسب غذا است که با توجه به افزایش نیاز خانم باردار نسبت به قبل از بارداری، راهکار مناسبی برای کاهش عوارض گوارشی در این دوران خواهد بود.

نوع غذا

غذای زن باردار باید غذایی لطیف با هضمی سریع باشد؛ مانند: شوربا و غذاهای تهیه شده از گوشت بره و بزغاله و گوشت پرندگان غیر آبی مانند مرغ خانگی.

پرندگانی که در آب زندگی می‌کنند، مناسب این دوران نیستند.

به ویژه نزدیک زایمان بهتر است از مصرف غذاهای حجیم و غذاهایی که هضم سختی دارند، پرهیز شود.

نکته‌ی دیگری که در خصوص نحوه‌ی غذا خوردن باید مورد توجه قرار گیرد، عدم مصرف غذاهای مختلف در یک وعده است. به این دلیل که غذاهای مختلف هضم متفاوتی دارند و گوارش در مادران باردار را دچار اختلال می‌نمایند.

طرز تهیه‌ی شوربا

اسفیدباج، نوعی آش است که از گوشت‌های لطیف مانند گوشت جوجه، بزغاله و بره به همراه سبزیجات، حبوبات، اسفناج، کدو، ماش پوست گرفته، جوی پوست گرفته و مانند آن، که طعم غالبی دارند، و ادویه‌های گرم مناسب تهیه می‌شود. این غذا برای لینت مزاج زن باردار مناسب است و در موارد ابتلا به زکام نیز توصیه می‌شود.

غذا، میوه و سبزیجات مناسب دوران بارداری

در  ادامه انواع غذا، میوه و سبزیجات مناسب تغذیه در بارداری معرفی و بررسی می‌شود.

میوه و سبزیجات:

• مویز
• به شیرین
• سیب شیرین رسیده
• گلابی
• بادام
• کاهو
• کاسنی
• کمی تیزتیزک
• انار میخوش

غذاها:

• نان مرغوب
• گوشت مرغ خانگی
• بزغاله‌ی فربه یک‌ساله‌ی بریان
• بره‌ی یک‌ساله
• شوربای چرب
• آش زیرباج

تغذیه سالم در دوران بارداری

همیشه داشتن یک رژیم غذایی متعادل بسیار مهم است – و حتی در زمان بارداری از اهمیت بیشتری برخوردار است زیرا آنچه می‌خورید منبع اصلی مواد مغذی برای کودک شماست. با این حال، بسیاری از زنان آهن، فولات، کلسیم، ویتامین D یا پروتئین کافی دریافت نمی‌کنند. بنابراین هنگامی که باردار هستید، برای شما مهم است که مقدار غذاهایی را که می‌خورید با این مواد مغذی افزایش دهید.

بیشتر خانم‌ها می‌توانند نیازهای بیشتر خود را با یک رژیم غذایی سالم شامل میوه‌ها، سبزیجات، غلات سبوس دار و پروتئین فراوان برطرف کنند. سعی کنید انواع غذاها را از این گروه‌های غذایی اساسی بخورید. اگر این کار را انجام دهید، احتمالاً تمام مواد مغذی مورد نیاز برای بارداری سالم را دریافت خواهید کرد.

مواد مغذی کلیدی مورد نیاز دوران بارداری

طبق تحقیقات انجام گرفته، شما و کودک خود برای بارداری سالم به این مواد مغذی اصلی نیاز دارید:

کلسیم

به ساخت استخوان‌ها و دندان‌های محکم کمک می‌کند. منابع اصلی شامل شیر، پنیر، ماست و ساردین است. در دوران بارداری روزانه به 1000 میلی گرم (میلی گرم) نیاز دارید.

آهن

به سلول‌های قرمز خون کمک می‌کند تا اکسیژن را به کودک شما برسانند. منابع شامل گوشت قرمز بدون چربی، لوبیای خشک، نخود فرنگی و غلات غنی شده با آهن است. در دوران بارداری روزانه به 27 میلی گرم نیاز دارید.

ویتامین A

شما برای سلامت پوست، بینایی و رشد استخوان به این ویتامین نیاز دارید. هویج، سبزیجات تیره، برگ دار و سیب زمینی شیرین منابع خوبی هستند. در دوران بارداری روزانه به 770 میکروگرم نیاز دارید.

ویتامین C

باعث بهبود لثه‌ها، دندان‌ها و استخوان‌ها می‌شود و به بدن شما در جذب آهن کمک می‌کند. منابع خوب شامل مرکبات، کلم بروکلی، گوجه فرنگی و توت فرنگی است. در دوران بارداری روزانه به 85 میلی گرم نیاز دارید.

ویتامین D

به بدن در جذب کلسیم کمک می کند تا به استخوان ها و دندان های کودک شما کمک کند. منابع عبارتند از قرار گرفتن در معرض نور خورشید، شیر غنی شده و ماهی‌های چرب، مانند ماهی قزل آلا. در دوران بارداری روزانه به 600 واحد بین المللی (IU) نیاز دارید.

ویتامین B6

به تشکیل سلول‌های قرمز خون کمک می‌کند و به بدن شما در استفاده از پروتئین ، چربی و کربوهیدرات ها کمک می کند. ویتامین B6 را می توانید در گوشت گاو ، جگر ، غلات سبوس دار و موز پیدا کنید. در دوران بارداری روزانه به 1.9 میلی گرم نیاز دارید.

ویتامین B12

به تشکیل گلبول‌های قرمز کمک و سیستم عصبی شما را حفظ می‌کند. این ویتامین را فقط در محصولات حیوانی می‌توانید پیدا کنید. منابع خوب شامل جگر، گوشت، ماهی، مرغ و شیر است. در دوران بارداری روزانه به 2.6 میکروگرم نیاز دارید.

فولات (اسید فولیک)

ویتامین B که در تولید خون و پروتئین مهم است، همچنین خطر نقص لوله عصبی (نقص مادرزادی و نخاعی) را کاهش می‌دهد. فولات را می‌توانید در سبزیجات سبز، برگ دار، جگر، آب پرتقال، حبوبات (لوبیا ، نخود ، عدس) و مغزها پیدا کنید.

برای کاهش خطر نقص در لوله عصبی باید روزانه حداقل 400 میکروگرم فولات دریافت کنید.

در دوران بارداری، پزشکان توصیه می‌کنند روزانه 600 میکروگرم دریافت کنید.

ممنوعات تغذیه دوران بارداری 

ممنوعات تغذیه دوران بارداری عبارتند از:

• آب غیر پاستوریزه
• پنیر غیر پاستوریزه
• غذاهای دریایی خام
• گوشت خام
• هات داگ و گوشت‌های فرآوری شده
• تخم مرغ خام
• ماهی‌های دارای جیوه بالا
• جوانه‌های خام
• نوشیدنی‌های الکلی

برای تغذیه بارداری طب سنتی مصرف غذاهای غنی از مواد مغذی کلیدی مانند فولات، پروتئین، آهن، کلسیم، ویتامین D ، DHA و ید – و مصرف میان وعده‌های غذایی کم کالری‌، که به حفظ سلامت شما و کودک تان کمک خواهد کرد؛ توصیه می‌کند.

و اگر در هر مرحله از بارداری نگران هستید که ویتامین‌ها یا مواد معدنی کافی دریافت نکنید، با پزشک خود صحبت کنید.

پرهیزات تغذیه بارداری طب سنتی

پرهیزات تغذیه بارداری طب سنتی شامل:

1. بهتر است آب یخ، بستنی، برف، یخ، مواد خوراکی خیلی سرد نخورند.
2. از خوردن مواد غذایی و آشامیدنی خیلی گرم و خیلی سرد مانند بستنی، آب یخ، برف و یخ اجتناب کنند.
3. از خوردن خوراکی‌های خیلی شیرین و خیلی چرب بپرهیزند.
4. غذاهایی که باعث یبوست می‌شوند، نخورند.
5. سرکه را به تنهایی مصرف نکنند.
6. از مصرف مواد غذایی نفاخ مانند: لوبیا، باقلا، کنجد، نخود، کرفس، ترب، سیر و پیاز خام و هر ماده غذایی که مادر را دچار نفخ می‌کند، اجتناب کنند.
7. از خوردن غذاهای با طعم تند و تیز مانند: زیتون خام، فلفل و دارفلفل بپرهیزید.
8. از خوردن باز کننده‌های حیض مانند: لوبیا، نخود، کنجد، سداب، کرفس، رازیانه، شنبلیله، کافشه و یونجه اجتناب کنند.
9. در صورت تجمع رطوبات لغزنده‌ی زیاد در بدن خانم باردار، بهتر است که تدابیر دفع رطوبات را به کار گیرند و از مواردی که باعث افزایش رطوبات می‌شود، مانند: حمام زیاد، خوردن میوه‌های آبدار، خوردن غذاهای آبکی مانند انواع سوپ، آش و شوربا های چرب پرهیز کنند؛ چرا که زیادی رطوبت در رحم مهمترین دلیل سقط است.
10. در مرحله‌ی بعد در صورت دوام این نوع رطوبات، برای جلوگیری از عوارض، ضروری است مادر را به پزشک متخصص معرفی نمایند.
11. از قرار گرفتن در معرض بوهای تند و تیز خودداری کنند.
12. ضروری است از مصرف هرچه قلب یا معده را ضعیف می‌کند و یا سبب لغزیدن و خروج بی موقع جنین می‌شود؛ مانند: مصرف گل بنفشه (مضر قلب و اندوه آور است)، گل ختمی (باز کننده عروق و رحم و حیض و مصرف آن با سقط همراه است) و گل پنیرک، به ویژه اگر مزاج ضعیف دارند، خودداری کنند.

لازم است ذکر شود که رعایت این پرهیزها در سه ماه نخست بارداری اهمیت بیشتری دارد.

منبع:

1. کتاب از بارداری تا شیردهی با طب ایرانی
2. johnmuirhealth.com
3. whattoexpect.com