اگر چند وقت اخیر در کتف خود درد تکرارشوندهای حس کردهاید ممکن است دلیل آن، آسیبدیدگی یک رباط باشد. در واقع یا خود رباط آسیب میبیند (رباطها عصب دارند و این عصبها حساس هستند) یا به دلیل فشار بیش از حد به ماهیچهها، کشیدگی عضلانی موجب درد میشود. معمولاً، دلیل این درد ترکیبی از این دو مورد است و نکته حائز اهمیت این است که درمان درد کتف با طب سنتی امکانپذیر است که در ادامه مقاله به آن میپردازیم.
این یک تعریف اساسی و ساده برای درد کتف است. در حقیقت، ممکن است دلایل زیادی برای این درد وجود داشته باشد. شانه (که کتف نیز یکی از استخوانهای آن است)، یک مفصل بسیار پیچیده است. چهار ماهیچه مفصل شانه را احاطه کردهاند (که به مجموع آنها روتارور کاف یا کلاهک گرداننده گفته میشود) و به شانه اجازه میدهد تا بتواند حرکتی 360 درجه داشته باشد.
هنگامیکه حرکت روتاتور کاف به دلیل آسیبدیدگی محدود میشوند، معمولا درد ایجاد میشود و کارهای عادی مانند بستن لباس زیر زنانه یا پوشیدن دیگر لباسها میتواند دردناک و آزاردهنده باشد. قدم نخست این است که بفهمیم این درد بر اثر چه چیزی به وجود آمده است.
علل شایع درد کتف
در ادامه مطلب عمدهترین دلایل درد کتف و شانه را باهم بررسی میکنیم تا بتوانیم برای یافتن مؤثرترین روشهای درمانی، چارهاندیشی کنیم.
پارگی روتاتور کاف
«روتاتور کاف» شامل چهار ماهیچه است که مفصل شانه را احاطه کرده و حرکت آن را ممکن میسازند. با افزایش سن، جریان خون در عضلات، تاندونها و رباطهای روتاتور کاف کاهش پیدا میکند و در صورت آسیبدیدگی، به خوبی یا به سرعت بهبود نمییابند. همچنین با افزایش سن، احتمال آسیب و پارگی آن بیشتر میشود.
با گذشت زمان، آسیبهای نسبتا جزئی مانند فرود آمدن روی کتف، زمین خوردن، یا یک حرکت ناگهانی و سریع میتواند منجر به پارگی روتاتور کاف شود و این آسیبدیدگی ممکن است ماهها طول بکشد تا بهبود یابد. این مشکل میتواند درد بسیار زیادی به همراه داشته باشد و معمولا بسته به نوع آسیبدیدگی، دردی عضلانی نیز با آسیب همراه است.
درد عضلات کتف
زمانی که رباط شانۀ شما آسیب میبیند، ماهیچههای شما معمولا سفت و منقبض میشوند تا جلوی آسیب بیشتر را بگیرند. رباطها بافتهای پیوندی هستند که استخوانهای شما را در کنار هم نگه میدارند. رباط ضعیفی که نمیتواند استخوانهای کتف شما را کنار هم نگه دارد به تقویت و کمک نیاز دارد. ماهیچههای اطراف مفاصل تا زمانیکه رباط آسیبدیده بهبود یابد و قدرت خود را به دست آورد، نقش سیستم پشتیبانی بدن را ایفا میکنند. در نتیجه یک مجموعه از ماهیچهها اطراف مفصل وجود دارند که به طور مداوم تحت فشار قرار میگیرند و زمانیکه شما سعی دارید استفاده از کتف آسیبدیده را به حداقل برسانید، مسئولیت حرکات جدید و ناخوشایند را بر عهده میگیرند.
نتیجۀ آسیبدیدگی شانه، فشار عضلانی دردناک و اغلب وجود درد در نقاط ماشهای (نقاط دردناک عضلانی) است.
بسیاری از بانوانی که هم شاغل هستند و هم در منزل کارهای خانه را انجام میدهند، به دلیل زیاد بودن میزان فعالیت بدنی، در برخی از دوران زندگیشان مثلا در دوران قاعدگی و بارداری، مستعد دردهای شدید ناحیه لگن و شکم و شانه و کتف و سایر مفاصل و استخوان هستند. در این زمان بهتر است از کیسه آب گرم و ماساژ و سایر روشهای مورد اشاره در این مقاله استفاده کنید و در صورتی که بهبودی احساس نکردید حتماً با پزشک متخصص مشورت کنید.
نقاط ماشهای (نقاط دردناک عضلانی)
آسیبدیدگی رباط، درد عضلانی را به همراه دارد و نقاط ماشهای اغلب در عضلات دردناک شکل میگیرند. نقاط ماشهای گرههای (بسیار) دردناکی هستند که در عضلات به وجود میآیند. اگر رشتههای عضلانی را به تارهای مو و نقطۀ ماشهای را به یک گره در تارهای مو تشبیه کنیم، به خوبی متوجه خواهید شد که نقطه ماشهای چیست. به احتمال زیاد، نقاط ماشهای ناشی از الگوهای حرکتی ناهنجار و جدید در زمان آسیبدیدگی کتف است که ماهیچهها با آنها سروکار دارند. مدتها پس از بهبود دردهای ناشی از آسیب، این بار درد ناشی از نقاط ماشهای موجب میشود که احساس بهبود نداشته باشید. اگرچه جراحات شانه آهسته ترمیم میشوند، اما بالاخره بهبود مییابند و شما باید این بهبود را کم و بیش احساس کنید. برای درمان درد کتف با طب سنتی میتوانیم از پزشک متخصص کمک بگیریم تا درمان به روش مناسب را در کنار طب نوین ادامه دهیم و هرچه زودتر بهبودی کامل را احساس کنیم.
نقاط ماشهای را میتوان با ماساژ خانگی یا تزریق در آن نقطه بهبود بخشید. هردوی این روشها موثر هستند و برطرف کردن یک نقطه ماشهای میتواند درد شدید کتف را ظاهرا یک شبه برطرف کند. به این دلیل که پس از بهبودی آسیب، درد نقاط ماشهای ممکن است تا مدتی در عضلات شما باقی بماند. ماساژتراپی یکی از راههای درمان کتف درد با طب سنتی است.
آسیب شلاقی گردن
درد شانه اگر پس از تصادف رانندگی احساس شود، میتواند به دلیل پارگی رباط پشت شانه به وجود آمده باشد. ضربۀ شلاقی و آسیب کمربند ایمنی ممکن است استخوان ترقوه را نشکند، اما این ضربه میتواند باعث پارگی رباطهای مفصل اخرمی-ترقوهای (مفصل آکرومیوکلاویکولر یا AC) شود.
رباطها حساس هستند و بسته به شدت پارگی رباط، ممکن است درد و ناراحتی خفیفی را به وجود بیاورد یا اگر پارگی رباط، وسیع باشد، انحراف و حرکت ترقوه را موجب شوند. ضربۀ شلاقی ناشی از تصادف رانندگی نیز میتواند استخوان ترقوه شما را بشکند. درد ناشی از شکستگی استخوان بسیار ناگهانیتر است. اگر مشکوک به شکستگی یا ترکخوردگی استخوان هستید، بلافاصله به اورژانس و پزشک متخصص مراجعه کنید!
آسیب ورزشی و درد کتف
فرود آمدن روی شانه در حین یک مسابقه یا بازی ورزشی، ممکن است به شکستگی استخوان ترقوه منجر نشود، اما ضربه میتواند در حدی باشد که باعث پارگی رباطها شود. اگر بعد از پرتاب توپ در کتف خود احساس درد کردید، متوجه باشید که ممکن است رباط شما آسیب دیده یا دچار پارگی شده باشد. (پی در پی فرود آمدن روی شانه میتواند به رباط شما آسیب وارد کند و شما دچار درد عضلانی شوید.) به یاد داشته باشید، وارد کردن فشار بیشازحد به عضلات باعث درد زیادی میشود؛ زیرا بافت عضلانی فوقالعاده حساس است!
آرتریت دژنراتیو (استئوآرتریت)
اگر از آرتریت کتف رنج میبرید، احتمالا درد کتف نیز شما را آزار میدهد. به طور معمول، درد استئوآرتریت در صبحها شدیدتر است و در عرض 30 دقیقه از بین میرود. این یکی ازز ویژگیهای مهم این بیماری است. سایر اشکال آرتریت «درد صبحگاهی» متفاوتی دارند. به عنوان مثال، آرتریت روماتوئید بیش از 45 دقیقه طول میکشد. اگرچه هیچ درمانی برای استئوآرتریت وجود ندارد، روند انحطاط مفصل را میتوان کند کرد.
درمان درد کتف با طب سنتی
بهبود یک رباط ممکن است ماهها طول بکشد اما در نهایت باید با درد خود مدارا کنید و آن را درمان کنید تا به بهبودی کامل برسید. البته بهتر است بدانید که شانه از نواحیِ مستعد برای بهبودی کامل نیست و دلیل این امر جریان خون ناکافی و استفادۀ مکرر ما از بازوهایمان است. در نتیجه کتف میتواند به راحتی دوباره آسیب ببیند و به کندی بهبود یابد.
پس فردی که از درد کتف رنج میبرد، چه کاری باید انجام دهد؟
برای تسکین درد کتف میتوان قبل از تزریق استروئید یا جراحی، ترکیبی از درمانهای طبیعی زیر را امتحان کرد. تزریق استروئید یا جراحی اغلب به طور دائمی مؤثر نیستند و حتی ممکن است وضعیت شما را بدتر نیز بکنند. درمانهای طبیعی برای درد کتف عبارتند از:
- تمرینهای کشش شانه
- استئوپاتی (استخوان درمانی)
- درمانهای طب سوزنی
- پرولوتراپی (تزریق محرکهای تولید فاکتور رشد سلول)
تأثیر تمرینهای کششی و ماساژ خانگی
تسکین درد کتف در خانه به وسیلۀ تمرینهای کششی و ماساژ حاصل میشود. هر تمرین کششی که باعث حرکت و افزایش گردش خون در کتف شود، میتواند تسکین موقتی ایجاد کند.
تمرینهای کششی همچنین میتوانند درد ناشی از نقاط ماشهای را تسکین دهند. اگر میتوانید محل یک نقطه ماشهای را شناسایی کنید (فشار دادن روی آن نقطه، باعث ایجاد دردی مبهم در کل شانه میشود) و به آرامی روی آن را فشار دهید. اگر دست شما به آن ناحیه نمیرسد، از یک توپ لاستیکی متوسط برای ماساژ نقاط ماشهای موجود در در پشت خود استفاده کنید.
استئوپاتی (استخوان درمانی) برای درد کتف قبل از جراحی
درمانهای دستی مانند استخوان درمانی میتوانند مفاصل را آزاد کرده و تنش ماهیچههای کشیده شده کتف را رفع کنند. در واقع شانه میتواند با دستکاری وضع حرکتی مفاصل و ماساژ عضلات سفت و منقبض، دامنۀ حرکتی مناسب را به دست آورد.
قبل از در نظر گرفتن هر نوع جراحی برای کتف خود، درمانهای دستی را امتحان کنید. امتحان این روشها هیچ ضرری برای شما به همراه ندارد؛ در صورتی که برش و جراحات ناشی از جراحی، نتایجی دائمی (خوب یا بد!) برای شما به جا میگذارد. پس برای آغاز پروسه درمان یا در کنار روشهای طب مدرن، بهرهگیری از درمان درد کتف با طب سنتی پیشنهاد میشود.
طب سوزنی برای درد کتف به جای قرصهای مسکن
طب سوزنی میتواند جریان خون را در کتف افزایش دهد و با افزایش مسکنهای طبیعی بدن به کنترل درد کمک کند. طب سوزنی روشی ایمن و بیخطر است. بسیاری از افراد مبتلا به درد کتف بعد از امتحان طب سوزنی تسکین درد را تجربه میکنند؛ بهویژه زمانیکه این روش درمانی با دیگر درمانهای ذکر شده در این مقاله همراه شود.
پرولوتراپی و پیآرپی (PRP) برای درمان پارگی و رگ به رگ شدن کتف
هنگام بهبود رباط پاره شده در کتف، کمبود خون و زمان کافی برای بهبودی (یا خطر آسیب مجدد) بزرگترین موانع بهبودی هستند. تزریق محرکهای تولید فاکتور رشد سلول با افزایش خونرسانی به ناحیۀ آسیبدیده و تسریع زمان بهبودی، این موانع را از بین میبرد. اما آیا این روش موثر است؟ بله! و خوشبختانه دادههای علمی نیز این نظر را تأیید میکنند.
اساس پرولوتراپی این است که بدن شما میتواند خود را درمان کند. بنابراین، با تزریق یک محرک (طبیعی) به رباط آسیبدیده، بدن وادار به بهبودی میشود. در محل تزریق خون هجوم میآورد و باعث ایجاد التهاب میشود که خواص درمانی بدن را با خود همراه میسازند. این خواص درمانی تقریبا به طور غریزی، محل تزریق را ترمیم میکنند. این بدان معنی است که رباطهای ضعیف و آسیبدیده با اضافه شدن بافت جدید تقویت میشوند. در طی چند درمان، رباطها آنقدر قوی میشوند تا فشار عضلانی را در ناحیۀ آسیبدیده و در نتیجه درد را کاهش دهند. در برخی موارد درد به طور کامل از بین میرود.
آیا این روش درمانی برای همه مناسب است؟ پرولوتراپی یک روش درمانی برای افراد مبتلا به درد مزمن کتف است. (این روش توسط افرادی مانند تایگر وودز و اخیرا مل گیبسون در رسانهها رایج شده است، اما فرضیۀ اصلی پرولوتراپی در مورد بدن انسان این است: بدن میتواند خود را درمان کند.
تنها زمانی که بدن در انجام این کار ناموفق باشد و دردی مزمن ایجاد شود، باید درمانهای پزشکی احیا کننده را در کنار سایر درمانهای موجود در این مقاله در نظر گرفت. حتی با وجود این حقیقت که افرادی هستند که به لطف پرولوتراپی و پیآرپی از جراحی اجتناب کردهاند، نمیتوان پرولوتراپی را به تنهایی یک روش درمانی معجزهآسا در نظر گرفت اما برای درمان درد کتف با طب سنتی میتوان آن را امتحان کرد و به احتمال زیاد نتایج مثبتی گرفت.
تشخیص درد کتف
معمولا بیمارانی که درد کتف یا آسیبدیدگی کتف دارند، از این مشکل خود آگاه هستند. کتف آسیبدیده واقعا درد دارد! بنابراین تشخیص اینکه آیا کتف مشکلی دارد یا خیر، کار چندان سختی نیست. فهمیدن اینکه چه ساختارهایی به این مشکل منتهی میشوند، بحث چالش برانگیزتر این مشکل است.
چند تست ساده در رابطه با تشخیص درد کتف در ادامه آورده شده است که میتوانید آنها را در خانه امتحان کنید:
آیا من پارگی روتاتور کاف دارم؟
اگر هنگام بلند کردن بازوی خود درد کتف را تجربه کنید، ممکن است دچار پارگی روتاتور کاف شده باشید. از یک فرد دیگر بخواهید که بازوی آسیبدیدۀ شما را باز کرده و موازی با زمین نگه دارد. اگر بعد از اینکه او بازوی شما را رها کرد، در بالا نگه داشتن بازوی خود مشکل داشتید، ممکن است به آسیبدیدگیِ روتاتور کاف دچار شده باشید.
آیا من جداسازی مفصل مفصل اخرمی-ترقوهای (AC) دارم؟
برای بررسی آسیبدیدگی مفصل AC، جلو و پشت کتف خود را به طور همزمان به آرامی به سمت جلو فشار دهید. اگر دردی خفیف و ضرباندار تجربه کردید یا متوجه یک جابهجایی شوید، ممکن است این درد شما ناشی از آسیبدیدگی مفصل اخرمی-ترقوهای باشد.
آیا من به شانۀ یخ زده دچار شدهام؟
احتمالا نه! معمولا بسیاری از دردهای مربوط به شانه و کتف به عنوان عارضۀ شانۀ یخ زده در نظر گرفته میشود. گاهی پارگی روتاتور کاف، بورسیت، حتی آرتروز نیز به اشتباه شانۀ یخ زده گرفته میشوند. تشخیص شانۀ یخ زده کار دشواری نیست؛ زیرا در این بیماری، حرکات آرام شانه نیز به شدت دردناک میشود. هیچ درمانی برای این بیماری وجود ندارد، اما خبر خوب این است که این بیماری آنقدرها هم که فکر میکنید رایج نیست. اگر فکر میکنید که به شانۀ یخ زده مبتلا شدهاید، برای تایید به پزشک متخصص خود مراجعه کنید.
زندگی با درد کتف
زندگی با درد کتف میتواند طاقتفرسا باشد اما خبر خوب این است که درد کتف ممکن است خود به خود از بین میرود. اگر بعد از چند روز احساس درد، شما همچنان نمیتوانید تحرک چندانی داشته باشید، بلند کردن بازو برایتان دردناک است و درد شما در حال بدتر شدن است، بهتر است سریعتر به پزشک متخصص طب سنتی یا دکتر استئوپاتی مراجعه کنید.
چه زمانی برای درد کتف باید به پزشک مراجعه کنم؟
اغلبِ دردهای مربوط به شانه معمولا خود به خود برطرف میشوند. اگر درد شدیدی در شانۀ خود احساس میکنید، به پزشک مراجعه کنید. آن را نادیده نگیرید. اما به احتمال زیاد، شما نخواهید توانست آن را نادیده بگیرید. درد کتف بسیار دردناک و آزاردهنده است، حتی اگر نسبتا شایع باشد.
پس اگر به طور مداوم و مزمن درد مبهمی در کتف و شانه خود احساس میکنید و میخواهید برای درمان درد کتف با طب سنتی اقدام کنید، ما به شما پیشنهاد میدهیم که از خدمات مربوط به کلینیک طب سنتی دکتر سریتا، زیرمجموعه هولدینگ سلامت دکتر بانوکا استفاده کنید. پزشکان متبحری که در درمان دردهای استخوانی و مفاصل دارای تخصص هستند، در این کلینیک حضور دارند تا شما را در رسیدن به وضعیت مطلوب سلامتی و تخفیف مشکلات و دردهای عضلانی و استخوانی یاری دهند. اگر برای درمان درد کتف با طب سنتی تصمیم گرفتهاید و میخواهید از این علم سنتی و طبیعی استفاده کنید، با کارشناسان کلینیک سریتا تماس بگیرید، تا شما را راهنمایی کنند.
منبع: drdanielwilliams.com ؛