شوره سر در طب سنتی ایران با نام حزاز شناخته می‌شود.

درماتیت سبورئیک یا شوره سر بیماری شایعی است که در آن پوست روی سر حالت پوسته پوسته می‌شود.

پنجاه درصد افراد در طول زندگی خود ابتلا به شوره سر را تجربه می‌کنند.

شوره سر می‌تواند به صورت موقت یا دائم ایجاد شود و معمولاً مشکل جدی برای سلامتی ندارد اما گاهی باعث آزار بیمار شده و به درمان مقاوم است.

 علائم:

 علائم شوره سر عبارتند از :

• پوسته پوسته شدن پوست روی سر، ابروها، ریش و سبیل
• خارش در محل‌های ذکر شده

علائم شوره سر ممکن است در صورت بروز استرس شدید تر شود و در فصول سرد و خشک سال مثل پاییز علائم شعله ور می‌گردد.

 علل ایجاد کننده:

• پوست چرب و تحریک شده
• استفاده ناکافی از شامپو
• وجود قارچی به نام مالاسزیا که از روغن های پوست سر تغذیه می‌کند.
• پوست خشک
• حساسیت به محصولات مراقبت مو (انواع شامپوها ژل روغن)
• سایر بیماری‌های پوستی مثل پسوریازیس یا اگزما

 فاکتورهای خطر:

 هر کسی می‌تواند در طول زندگی خود شوره سر را تجربه کند، اما فاکتورهای زیر می تواند شما را مستعد به ابتلا به شوره سر نماید:

۱– سن:

شوره سر بیشتر در جوانی و میانسالی ایجاد می‌شود، البته این بدان معنا نیست که کودکان یا سالمندان بشوره مبتلا نمی‌شوند.

 ۲– جنس مرد:

مردان شانس بیشتری برای ابتلا به شوره‌سر نسبت به زنان دارند. محققان معتقدند هورمون‌های جنسی مردانه می تواند در این باره نقش داشته باشد.

۳– ابتلا به بیماری‌های خاص:

پارکینسون و سایر بیماری‌هایی که سیستم عصبی را درگیر می‌کنند می‌تواند شانس ابتلا به شوره‌سر را افزایش دهند، همینطور در بیماران مبتلا به HIV  یا سایر بیماری های نقص ایمنی.

 تشخیص:

 یک پزشک معمولاً می تواند به آسانی با نگاه کردن به پوستش سر شما شوره سر را تشخیص دهد.

 درمان :

 خارش و پوسته ریزی شوره سر می‌تواند در اکثر بیماران کنترل شود.

در مورد شوره‌های خفیف سعی کنید استحمام روزانه با یک شامپوی غیر محرک و ملایم را داشته باشید

تا میزان چربی پوست سر و سلولهای مرده پوست سر کاهش یابد.

 در صورتی که به این درمان جواب ندادید می‌توانید از شامپوهای درمانی استفاده کنید.

 چنانچه میزان خارش، قرمزی و پوسته ریزی سر شما بعد از مصرف شامپو یا محصول جدیدی افزایش پیدا کرد،

بهتر است مصرف آن را قطع کنید چون ممکن است آلرژی تماسی به آن محصول داشته باشید.

 شامپوهای ضد شوره در دسته بندی زیر قرار می گیرند:

 شامپوهای حاوی زینک:

این شامپو ها شامل محصولات ضدباکتریایی و ضدقارچی همراه با زینک هستند.

 شامپوهای دارای سلنیوم سولفات :

این شامپوها خاصیت ضد قارچی دارند.  حتماً بعد از استفاده باید سر را کاملاً شستشو دهید چون می‌تواند باعث تغییر رنگ مو و پوست سر شود.

 شامپوهای حاوی سالیسیلیک اسید:

این شامپوها در کاهش پوسته ریزی و قرمزی کف سر موثر هستند.

 شامپوهای حاوی کتوکونازول:

این شامپوها خاصیت ضد قارچی داشته و از بین برنده قارچ های ایجاد کننده شوره سر هستند.

 در رابطه با نحوه استفاده از شامپو بیان نکات زیر ضروری به نظر می رسد:

 اگر یک نوع شامپو برای مدتی اثرگذار بود و سپس به نظر رسید که اثر خود را از دست داده است بهتر است آن را با نوع دیگری از شامپوی ضد شوره جایگزین کنید.

 قبل از استفاده از هر شامپو حتما نحوه دستورالعمل و استفاده از آن را بخوانید، مثلاً برخی شامپو ها باید چند دقیقه روی پوست سر بماند در حالی که بعضی باید سریع شسته شود.

  در ابتدا و در فاز درمانی معمولاً از شامپوها باید هفته ای دو تا سه بار استفاده شود و سپس برای پیشگیری هفته یکبار تکرار گردد.

  اگر به طور منظم از شامپوی دارویی استفاده کرده‌اید و هنوز شوره سر دارید بهتر است با پزشک خود مشورت نمایید شاید نیاز به استفاده از داروهای کمک کننده در درمان شوره سر باشد.

 توصیه های سبک زندگی برای کنترل و درمان شوره سر:

 استرس‌های خود را کنترل کنید: 

استرس کل سلامتی شما را به خطر می‌اندازد.

  غذای سالم بخورید:

 غذایی شما باید به میزان کافی زینک، ویتامین B و اسیدهای آمینه و چرب ضروری را برای حفظ سلامتی پوست و موی شما داشته باشد.

 گاهی آفتاب بگیرید:

آفتاب می‌تواند اثرات مفیدی در کنترل شوره سر شما داشته باشد.  نور مستقیم آفتاب به علت دارا بودن اشعه ماوراء بنفش می تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را افزایش دهد، پس کافی است شما فقط کمی از وقت خود را در فضای آزاد بگذرانید و حتماً از کرم ضد آفتاب روی صورت و بدن خود استفاده کنید.

 محصولات حالت دهنده مو را محدود کنید :

این محصولات می‌تواند روی موها و پوست سر شما تجمع یافته و باعث افزایش چربی آنها شود.

شوره سر در طب سنتی ایران:

همانطور که در ابتدای مقاله گفته شد، شوره سر در طب سنتی ایران با نام حزاز شناخته می‌شود و مانند اکثر مشکلات پوستی حاصل عدم تعادل در بدن و عدم توانایی دفع مواد نامناسب و اضافی بدن از راه های معمول و منطقی است.

بدن برای کاهش این میزان مواد زائد انباشته شده به دنبال راه جایگزین است . یکی از در دسترس ترین مسیرها ریزش مواد به پوست است که بسته به نوع ماده دفعی، بروز مشکلات مختلفی از جمله شوره سر

مورد انتظار خواهد بود.

درمان شوره سر در طب سنتی نیازمند آن است که در ابتدا یک پاکسازی کامل در بدن انجام گرفته و راه های دفع مواد زائد بدن بصورت کامل باز شود.به همین دلیل ضروری است که افراد مبتلا به شوره سر دچار یبوست نبوده و در صورت ابتلا به آن در قدم اول یبوست درمان شود.

اگر شوره سر کم باشد معمولا با استفاده از ترکیبات موضعی مثل روغن گل سرخ یا روغن بنفشه و لعاب دم کرده گل ختمی درمان می‌شود.

اما در صورت ابتلا به شوره سر مقاوم به درمان نیاز است در ابتدا از داروهایی استفاده شود که خاصیت لایه برداری داشته باشد و سپس داروهای رطوبت بخش به پوست سر بکار گرفته شود.

توصیه های درمانی شوره سر در طب سنتی ایرانی:

• در قدم اول باید یبوست را برطرف نمایید برای این کار می توانید از خیسانده انجیر خشک و آلوبخارا استفاده نماییید.همچین هویج پخته با روغن زیتون یا مویز نیز میتوانید بخورید.

• از مصرف هر ماده غذایی که باعث افزایش خشکی بدن می شود مانند انواع فست فود،ادویه زیاد،سرخ کردنی ها و غذاهای چرب،انواع سس ها و مواد غذایی دارای نگهدارنده پرهیز کنید.

• استرس خود را کنترل کنید.برای اینکار می توانید از دمنوش های آرامبخشی مثل بابونه،اسطوخودوس یا گل گاوزبان استفاده نمایید.

• ورزش کنید: انجام فعالیت ورزشی روزانه سبب افزایش خون رسانی به ارگان های مختلف بدن و از جمله پوست می شود و در درمان شوره سر موثر است.

• یک ساعت قبل از حمام روغن‌هایی مانند روغن گل سرخ، روغن گل بنفشه، لعاب گل ختمی، لعاب اسفرزه یا آب چغندر پخته را بر روی سر مالیده و و در حمام با آب شست و شو دهید.این کار را میتوانید در هفته یک بار تکرار کنید.

• عرق مورد را به میزان مساوی با گلاب مخلوط کنید و در هفته دو تا سه بار به کف سر اسپری نمایید.اینکار باعث تقویت پوست سر شده و در کنترل چربی کف سر موثر است.