بسیاری از شما ممکن است از یکنواخت بودن مصرف چای خسته شده باشید و بخواهید
به سراغ نوشیدنی‌ها یا دمنوش‌های جذاب و دارای طعم های مختلف بروید؛ اما از تاثیر آنها بر مزاج خودتان آگاهی نداشته باشید.
در این مقاله ما شما را با مزاج انواع نوشیدنی‌های سرد آشنا می‌کنیم و از باید‌ها و نبایدهای آنها برایتان صحبت می‌کنیم.
حتماً تا انتها با ما همراه باشید تا شما را به عمق انواع مزه‌های دل انگیز نوشیدنی‌های مختلف ببریم.
مزاج نوشیدنی‌های سرد
در ادامه مقاله مزاج انواع نوشیدنی‌های سرد بررسی می‌شود.
دوغ، یک رطوبت بخش قوی و دارای مزاج سرد و تر
روش تهیه واقعی دوغ به این شکل است که ماست را در کیسه ریخته و بگذارید آب آن برود.
سپس ماست چکیده را در همزن ریخته و آنقدر هم بزنید که رقیق شود و کره آن جدا شود. کره را برداشته و به آن قدری نمک و فلفل و پونه یا نعناع اضافه کنید.
به این شکل جلوی عوارض آن گرفته می‌شود و میتواند یک نوشیدنی مفید به شمار رود.
- این نوشیدنی برای افراد با مشکلات ناشی از غلبه صفرا و سودا یا سوء مزاج‌های گرم مفید است. در روزهای گرم تابستان، مصرف آب دوغ و خیار به عنوان بهترین غذا میتواند به کاهش حرارت بدن و عطش شدید کمک کند.
- مصرف دوغ به همراه گل محمدی گاهی به عنوان یک مسهل عالی عمل می‌کند و باعث رفع یبوست و دفع مواد زاید از بدن می‌شود.
- دوغی که به روش معمول و با اضافه کردن آب به ماست تهیه می‌شود، نسبت به شیر و ماست مزاج سردتری دارد و برای درد مفاصل و دردهای عصبی مضر است.
دوغ کفیر
برای تهیه دوغ کفیر به جای زدن مایه ماست، از قارچ مخصوصی به نام کفیر استفاده می‌شود.
جدای از مزاج متفاوت کفیر و دوغ معمولی، کفیر از خواص متعددی برخوردار است که به ماهیت پروبیوتیک بودن قوی آن بر می‌گردد.
از بین میکروب‌های متعدد همزیست روده، لاکتوباسیلوس، بیفیدوباکتریوم و ساکارومایسز از طریق تنظیم فلور میکروبی روده در تنظیم سلامت میزبان نقش دارند.
این باکتری‌های مفید که به طور مرسوم تحت عنوان «پروبیوتیک» شناخته می‌شوند، از طریق تولید مولکول‌های انتقال‌دهنده عصبی مانند:
- گاما-آمینو بوتیریک اسید
- گلایسین
- سروتونین
- و کاتکولامین
تاثیرات روان‌درمانی ایجاد میکنند.
واژه «سایکو بیوتیک» برای تعیین این نوع جدید از پروبیوتیک‌ها معرفی شده است که کاربردهای گسترده تری در روان‌پزشکی دارد. رابطه دوطرفه بین روده و عملکرد مغز زمانی آشکار می‌شود که در بسیاری از اختلالات روانی مانند افسردگی، اوتیسم، اضطراب و غیره، فلور میکروبی روده تغییر می‌کند. برخی مطالعات نشان داده است که مصرف کفیر ممکن است ترکیب جمعیت میکروبی روده را از طریق مهار مستقیم عوامل بیماری زا تغییر دهد و به بهبود بسیاری از بیماری‌ها کمک کند.
شیر و انواع آن
خواص و مزاج نوشیدنی‌های سرد مثل شیر بسته به اجزای آن و اینکه از چه حیوانی گرفته شود و آن حیوان به چه شکلی تغذیه شود، متفاوت است.
به طور کلی شیر دارای مزاج سرد و تر است و هر چه چربی آن بیشتر باشد گرمتر و هرچه میزان پروتئین آن بالاتر باشد
رطوبت کمتری داد. شیر گاو نسبت به سایر حیوانات به اعتدال نزدیکتر است.
شیر شتر در امراض کلیوی و مشکلات کبدی و طحالی بسیار مفید است.
شیر الاغ در درمان بیماریهای ریوی مورد استفاده قرار می‌گرفته است.
شیر میش دارای هضم سختی است اما مقوی کبد است و مغز و دارای چربی و پروتئین بالاتری است.
شیر گاومیش با شکر در تحریک میل جنسی بسیار قوی عمل می‌کند؛ اما بسیار دیر هضم است.
شیر گاو و بز برای مزاج انسان بهترین شیرها به شمار می‌روند و دارای هضم راحت تری هستند.
ترکیب کامل شیر گاو به اعتدال نزدیکتر است و با گرفتن چربی یا جوشاندن بیش از حد آن، این نسبت به هم می‌خورد و خواص متفاوتی از خود نشان می‌دهد.
نکات مصرف شیر
چه کسانی احتیاط کنند
- مصرف شیر در زمان عصبانیت یا افزایش دمای بدن از جمله در عفونت و تب‌های حاد مضر است و برای افرادی که معده ضعیفی دارند چندان توصیه نمی‌شود.
- مصرف زیاد شیر میتواند احتمال ابتلا به سنگ کلیه و مثانه و پیسی را بویژه در افراد مستعد افزایش دهد.
فواید شیر برای افرادی خاص
- در افراد دارای مزاج خشک یا سوداوی مزاج و اعتیاد به مواد مخدر توصیه می‌شود.
- شیر مقوی و چاق کننده است و باعث تحریک میل جنسی می‌شود به خصوص در گرم مزاجان و افراد لاغر.
- شیر و شکر به تنهایی یا به صورت شیربرنج و فرنی موجب نیکویی رنگ رخسار می‌شود.
- ترکیب شیر با آب به میزان مساوی یک ادرار آور قوی است. این خاصیت میتواند در مواقع لزوم به کار گرفته شود.
اصلاح مزاج شیر برای کاهش عوارض
- مصرف آن به صورت گرم شده
- اضافه کردن شکر یا عسل به شیر
- اضافه کردن مقداری آب به شیر در حین جوش و جوشاندن آن تا زمانی که این مقدار آب تبخیر شود و نسبت اجزای شیر به هم نخورد
- اضافه کردن مقداری چوب دارچین، زنجبیل یا میخک به شیر در حین جوش
احتیاط واجب است!
بهتر است شیر را بلافاصله قبل از خواب نخوریم.
پس از مصرف شیر و قبل از اینکه هضم شود (حدوداً تا 2 ساعت بعد) آب یا میوه یا غذا مصرف نکنیم.
شیر را با میوه یا هر چیز ترش، تخم مرغ، ماهی یا غذاهای گوشتی نباید خورد.
چند پیشنهاد نوشیدنی گوارا و پرخاصیت با شیر:
- معجون شیر و خرما و گردو و عسل یک چاق کننده قوی به خصوص در آتروفی کلیه و افزایش دهنده میل جنسی، تعداد اسپرم و نیکو کننده رنگ چهره است.
- ترکیب شیر و زعفران و عسل حداکثر 3 تا 4 بار در هفته، یک ترکیب عالی برای نیکویی رنگ رخسار است.
- ترکیب شیر و شیره انگور با 4 مغز، یک دوپینگ معجزه آسا در افراد ضعیف است و به تقویت باروری کمک می‌کند.
برخی نوشیدنی‌های حاوی شیر و نسبتاً پرطرفدار:
میلک شیک
میلک شیک ترکیب شیر، بستنی و میوه است.
مزاج نوشیدنی‌های سرد مثل میلک شیک، بسته به نوع میوه‌هایی که با آن ترکیب شود متفاوت است. اما عمدتاً میوه‌هایی نظیر آناناس، توت فرنگی، موز و انبه با شیر ترکیب و مصرف می‌شوند.
در مطالب قبلی به این نکته اشاره شد که مصرف همزمان شیر و میوه مناسب نیست. در برخی مطالعات نشان داده شده است که ترکیب میوه و شیر موجب افزایش اسیدیته شیر می‌شود. همچنین بر میزان چربی و پروتئین شیر تاثیر گذار است. اینکه در میزان جذب کلسیم تا چه حد موثر است، شواهد کافی وجود ندارد؛ اما با توجه به مطالعات جدید و یافته‌های طب سنتی، مخلوط کردن میوه با شیر چندان توصیه نمی‌شود. ضمن اینکه همانطور که گفته شد بهترین راه دریافت خواص شیر به هم نخوردن نسبت اجزای 3 گانه چربی، آب و قسمت پروتئینی شیر است.
همچنین شیر و بستنی مزاج‌های متفاوتی دارند و مانند افزودن یخ به آب، افزودن بستنی به شیر موجب افزایش غلظت شیر خواهد شد و مسلماً برای سلامتی شما مفید نخواهد بود.
- در تهیه کافه گلاسه، موکای یخی و بسیاری از ترکیبات مشابه قهوه یا کاکائو، شیر، یخ، بستنی و شکر به کار رفته است. در مورد مزاج قهوه در قسمت بعد و نوشیدنی‌های گرم مفصلاً بحث خواهد شد. اما همانطور که گفته شد اضافه کردن بستنی یا یخ به همان دلیلی که قبلاً گفته شد اصلاً مناسب نیست.
اسموتی
یک نوشیدنی خنک، لطیف، خالص از میوه‌های تازه که به خوبی با جرم میوه یا برخی‌مغزیجات له شده‌اند. در تهیه اسموتی می‌توان خلاقیت به خرج داد و مزه‌ها را به راحتی باهم ترکیب کرد. اسموتی یک نوشیدنی عالی برای سرحال آمدن و انرژی گرفتن است.
در اینجا یک اسموتی عالی مخصوصاً برای کاهش وزن، کنترل چربی خون یا دیابت برایتان معرفی خواهیم کرد:
۳ عدد هویج متوسط رنده شود + ۲ شاخه کرفس تازه را خرد کنید + ۱عدد سیب با پوست و دانه + ۲ برگ کاهو + ۲ عدد لوبیا سبز + ۱ تکه کلم بروکلی + 10 شاخه گشنیز یا شوید تازه + ۱۰ شاخه جعفری تازه + ۱۰ شاخه شنبلیله تازه + ۲ برگ اسفناج تازه + ۱ عدد لیموترش شیرازی بدون هسته با پوست + ۱ حبه سیر + ۲ برش زنجبیل تازه به ضخامت 2میلی متر + نصف لیوان گلاب و نصف لیوان عرق نسترن+ 2 لیوان آب را در مخلوط کن ریخته و همه را خوب مخلوط کنید تا محلول یکنواختی بدست آید. سپس آنرا به مرور و جرعه جرعه روزی 1-2 لیوان به مدت حداکثر 2 هفته میل کنید.
و اما …………………نوشیدنی‌های مفید و مطابق با منوی ویژه طب سنتی
موهیتو یا لیموناد ساده:
ترکیب لیموترش، نعناع، شکر در گرم مزاجان و یا عسل در سرد مزاجان و آب خنک؛ نوعی سکنجبین لیمویی در طب سنتی
سکنجبین
یک نوشیدنی بسیار مهم در طب ایرانی است و از ترکیب 2 کلمه سک به معنی سرکه و انگبین به معنای عسل ساخته شده است.
در واقع به هر چیز ترش و شیرین سکنجبین گفته می‌شود. در این ترکیب سرکه یا نائب آن مانند نارنج، لیموترش، تمر هندی، سیب یا به ترش و عسل یا شکر یا دوشاب و غیره به کار می‌رود.
مزاج سکنجبین بسته به اختلاف نسبت اجزای آن متفاوت است. اصل سکنجبین ساده و نوع عسلى است. شکر حرارت کمتری نسبت به عسل داشته و استفاده از آن به جای عسل در مناطق گرمسیری یا در افراد گرم مزاج و با هدف کاهش حرارت توصیه می‌شود.
اگر میزان ترشی و شیرینی مساوی باشد، مزاج سکنجبین مایل به سرد خواهد بود. هر چه میزان ترشی غالب باشد مزاج آن سردتر و اگر میزان شیرینی یا عسل 2 برابر سرکه باشد به اعتدال نزدیکتر است.
دستور رایج تهیه سکنجبین:
سرکه 1 جزء، عسل 2 جزء، آب 4 جزء، همه را مخلوط کرده و بجوشانید. اگر در حین جوش کف مشاهده شد حتماً کف آن را بگیرید. در انتها میتوانید چند برگ نعناع به آن اضافه کنید و زیر آن را خاموش کنید و اجازه دهید سرد شود. این شربت را هم به صورت گرم و هم به صورت خنک میتوانید میل کنید.
- این ترکیب برای کاهش غلظت خون، چاقی و بسیاری از بیماریهای متابولیک مفید است.
- در افرادی که زخمهای گوارشی دارند یا ضعف دارند باید در نسبت ترشی آن دقت کنند.
- این ترکیب در افراد دیابتی نیز میتواند با رعایت سایر تدابیر تجویز شود.
- اگر از آب به یا آّب سیب به جای آب در تهیه سکنجبین استفاده شود به همراه کمی زنجبیل، یک شربت مقوی برای معده و دستگاه گوارش به شمار می‌رود.
- ذائقه افراد، مزاج فرد و هدف از تجویز آن (کاهش حرارت بدن یا برطرف کردن غلظت خون) نقش مهمی در ترکیب اجزا و مزاج غالب آن دارد.
جلاب یک شراب معجزه گر
اشتباه نکنید! شراب در متون طب ایرانی عمدتاً به معنی نوشیدنی است.
جلاب از پایه اصلی گلاب ساخته شده است. عموماً جلاب شامل آب، گلاب، زعفران و عسل یا شکر است.
مزاج نوشیدنی‌های سرد؛ جلاب، معتدل مایل به گرم دارد.
جلاب مقوّی قلب و معده و مغز است؛ یک نشاط آور فوق العاده است و برطرف کننده افسردگی، ترس های غیر طبیعی و افکار منفی است.
انواع دستور تهیه برای جلاب موجود است؛ اما معمولاً 1 لیتر گلاب و نیم تا یک کیلو نبات را باید حرارت داد و کف آن را حین جوشیدن گرفت. پس از اینکه به قوام شربت رسید؛ نیم تا یک گرم زعفران را به آن اضافه کرد. برای رنگ بهتر زعفران می‌توان آن را از قبل روی مقداری یخ ریخت و سپس زعفران آب شده را به ترکیب اضافه کرد.
برای مصرف هر بار می‌توان مقداری از این شربت را به آب خنک یا عرقیاتی نظیر نسترن، بهار نارنج، گل گاوزبان یا بیدمشک اضافه کرد. همچنین انواع بذرهای مقوی و نشاط آور نظیر تخم شربتی یا تخم فرنجمشک یا تخم بالنگو و … را برای چندین برابر کردن اثر این نوشیدنی مقوی می‌توان اضافه کرد.
توصیه می‌کنم حتماً این نوشیدنی را با توجه به استرس‌های بیش از حد دنیای امروز امتحان کنید.
یک نکته مهم و آن هم اینکه بیماران قلبی یا خانمهای باردار باید زعفران را با مقدار کمتر استفاده کنند.