بیش فعالی – اختلال کمتوجّهی (به انگلیسی: Attention-deficit hyperactivity disorder)(به صورت مخفف: ADHD) یک اختلال رفتاری رشدی است.
معمولاً فرد توانایی دقّت و تمرکز بر روی یک موضوع را نداشته، یادگیری در او کند است و فرد از فعّالیّت بدنی غیرمعمول و بسیار بالا برخوردار است.
این اختلال با فقدان توجه، فعّالیت بیشازحد، رفتارهای تکانشی، یا ترکیبی از این موارد همراه است.
هر فردی با شک ADHD باید به دقت تحت نظر یک پزشک معاینه گردد.
بسیاری از این افراد، یک یا چند اختلال رفتاری دیگر نیز دارند.
همچنین ممکن است یک مشکل روانی مانند افسردگی یا اختلال دوقطبی داشته باشند.
بیش فعالی شایعترین اختلال رفتاری در سنین کودکی و بلوغ است، و حدود ۳٪ تا ۵٪ کودکان قبل از هفت سالگی به آن مبتلا میشوند.
این عارضه بیشتر در دوران ابتدایی مدرسه برای کودکان و در هنگام بلوغ رخ میدهد و با افزایش سن بسیاری از بیماران بهتر میشوند.
در نظر گرفتن این نکته میتواند حایز اهمیت باشد که بیش فعالی درمان نشده خطرناک است.
تحقیقات نشان داده اند که 25 تا 40 درصد زندانیان به طور میانگین به این اختلال مبتلا هستند و آن را درمان نکردهاند.
درمان بیش فعالی
درمانهای طبیعی درمانهایی هستند که نیازی به تجویز پزشک ندارند.
هزاران سال است که مردم از داروهای طبیعی برای درمان بیماریهای خود استفاده میکنند.
اکنون از آنها به عنوان داروی مکمل و جایگزین (CAM) یاد میشود و معمولا شامل استراتژیهای تغذیهای و تغییر سبک زندگی هستند.
اگرچه ما از مزایای داروهای شیمیایی برخوردار هستیم، اما هنوز ممکن است داروهای گیاهی و درمانهای طبیعی هم موثر باشد.
این تصور وجود دارد که فکر کنیم باید بین گزینههای داروهای شیمیایی و داروهای گیاهی و راهکارهای درمانی طب سنتی و مکمل یک گزینه انتخاب شود.
با این حال ، بهترین و موثرترین راه برای درمان و مدیریت علائم اختلال بیش فعالی، ممکن است استفاده از هر دو راهکار درمانی و ترکیبی از هر دو است.
درمان طبیعی بیش فعالی
در ادامه قسمت اول لیستی از درمان های عملی و طبیعی برای ADHD آورده شده است.
تغذیه
ویتامینها و مواد معدنی نقش مهمی در درمان بیش فعالی به صورت طبیعی دارند.
شما میتوانید غذاهای غنی از انواع ویتامینها را بخورید و همچنین ممکن است مصرف مکملهای حاوی انواع ویتامینها را نیز در نظر داشته باشید.
در ادامه لیستی از انواع ویتامینها و مواد معدنی مفید برای افراد مبتلا به ADHD آورده شده است:
1-ویتامین B:
ویتامینهای خانواده B برای داشتن یک سیستم عصبی سالم ضروری است.
ویتامین B6 به ویژه برای ADHD مهم است، زیرا در تولید انتقال دهندههای عصبی نوراپی نفرین، سروتونین و دوپامین نقش دارد.
ویتامین B6 و متابولیسم منیزیم به هم متصل شدهاند.
اگر سطح منیزیم کم باشد، این میتواند مشکلاتی مانند ADHD ایجاد کند، مانند کاهش توجه و تحریک پذیری.
کمبود B6 ممکن است منجر به ضعف حافظه، مشکل در تمرکز و افزایش فعالیت شود.
مصرف منیزیم و B6 با هم ممکن است در مدیریت علائم ADHD مفید باشد.
2-ویتامین C:
ویتامین C در عملکردهای مختلفی نقش دارد و برای ساختن انتقال دهندههای عصبی برای مغز لازم است.
3-روی:
روی مادهای معدنی است که دوپامین را تنظیم میکند. اگر میزان کمی از این ماده معدنی در بدن وجود داشته باشد،
ممکن است باعث افزایش نشانهها و عوارض اختلال بیش فعالی در بدن افراد مبتلا به آن شود.
4-آهن:
آهن برای ساخت دوپامین مورد نیاز است. سطح پایین آهن با علائم ADHD همراه است.
پزشک میتواند سطح آهن شما را بررسی کرده و در صورت نیاز مکمل تجویز کند. مصرف مکمل آهن بدون توصیه پزشکی توصیه نمیشود.
امگا 3
تحقیقات نشان میدهد که افراد مبتلا به بیش فعالی دارای مقادیر کمتری از امگا 3 در مقایسه با همسالان خود که ADHD ندارند، در بدن خود خواهند داشت.
مزایای مصرف مکمل امگا 3 ممکن است شامل بهبود علائم ADHD باشد، در نتیجه افزایش توجه، تمرکز، حافظه و ممکن است به رویکرد کلی شما در درمان کمک کند.
غذای سالم
“غذای سالم” اصطلاحی مناسب برای توصیف سبکی از غذا خوردن است که از غذاهای فرآوری شده، مواد افزودنی و مواد شیمیایی پرهیز میکند.
در اینجا به برخی از مواردی که باید هنگام خوردن غذای سالم به آنها توجه کنید را بیان می کنیم.
1-سدیم:
بدن برای عملکرد در بهترین حالت به مقداری نمک نیاز دارد.
با این حال، مصرف نمک بیش از حد میتواند منجر به مجموعهای از مشکلات سلامتی از سردرد تا فشار خون بالا کمک کند.
بنزوات سدیم در بسیاری از غذاها و نوشیدنیها وجود دارد.
سعی کنید برچسب مواد موجود در محصولات غذایی خریداری شده را با دقت بخوانید تا از میزان نمک مصرفی در رژیم خود در مطلع شوید.
سپس روشهایی برای کاهش مصرف خود پیدا کنید، تا بیش از مقدار توصیه شده روزانه مصرف نکنید.
انجمن قلب آمریکا گفته است که میزان ایده آل مصرف نمک 1500 میلی گرم یا کمتر در روز است.
2-گلوتامات مونو سدیم:
گلوتامات مونو سدیم (MSG) یک تقویت کننده طعم است که به بسیاری از غذاها از جمله سس سالاد، عصارههای پخت غذا و غذای کودک اضافه میشود. در برخی مطالعات واکنشهای شناختی نامطلوبی به MSG گزارش شده است.
3-پروتئین گیاهی هیدرولیز شده:
پروتئین گیاهی هیدرولیز شده (HVP) همچنین یک تقویت کننده عطر و طعم است که در غذاهایی مانند چیلی، سس، سسها و مزه دهندهها به غذا و محصولات گیاهی سویا استفاده میشود.
اگرچه HVP میتواند حاوی MSG باشد (غالباً 10 تا 30 درصد)، تولیدکنندگان محصولی که دارای HVP هستند، در صورت داشتن MSG، نیازی به نمایش آنها در برچسب غذایی ندارند.
4-عصاره مخمر:
برخی معتقدند که عصاره مخمر نوعی MSG است. به ندرت در مورد آن صحبت میشود
و اغلب حتی توسط افرادی که برچسب روی بسته بندی محصولات را میخوانند که میخواهند بدنبال MSG بگردند، قابل شناسایی نیست.
5-کافئین:
کافئین یک ماده محرک است. بسیاری از افراد قبل از تشخیص با کافئین خوددرمانی میکنند
یا از آن برای درمان ADHD استفاده میکنند.
کافئین باعث افزایش دوپامین، افزایش تمرکز و هوشیاری میشود.
همچنین اعتیادآور است و استفاده بیش از حد ممکن است باعث فشار بر غدد فوق کلیوی شود.
میتواند عوارضی مانند اضطراب، عصبی و بیخوابی در پی داشته باشد.
کافئین همچنین میتواند با داروهای محرک تأثیر منفی بگذارد.
برخی از افراد مبتلا به ADHD دریافتند که می توانند مقدار کمی کافئین مصرف کنند،
در حالی که برخی دیگر تأثیرات منفی آن را بیشتر از لذت بردن از قهوه صبحگاهی میدانند.
اگر دریافتید که کافئین عوارض جانبی ناخوشایندی ایجاد میکند، حذف آن از رژیم غذایی می تواند به کاهش علائم ADHD شما کمک کند.
حتما برچسبها را بخوانید، زیرا کافئین میتواند به نوشیدنیها، غذا و داروها و در جایی که ممکن است انتظار نداشته باشید، اضافه شود.
6-شکر:
طعم شکر خوب است. با این حال، این ماده برای افراد دارای اختلال بیش فعالی مفید نیست.
استفاده بیش از حد میتواند منجر به کاهش انرژی و مشکلات حافظه و تمرکز شود.
شکر ADHD ایجاد نمیکند، اما میتواند علائم را در کسی که به آن مبتلا است، بیشتر کند.
7-شیرین کنندههای مصنوعی:
اگرچه شواهد مختلف است، برخی از مطالعات شیرین کنندههای مصنوعی را با تغییرات بیوشیمیایی مرتبط میدانند
که میتواند در عملکردها و احساسات شناختی تداخل ایجاد کند.
*این مقاله به صورت مختصر اختلال بیش فعالی را بررسی کرد و قسمت اول راهکارهای درمان طبیعی آن را ارائه داد.
*در مقاله بعدی قسمت دوم راهکارهای درمان طبیعی بیش فعالی ارائه خواهد شد.
منبع:
- verywellmind.com
تصحیح و ویرایش: دکتر زهرا شکرریز (عضو کارگروه تغذیه و رژیم درمانی)
تحت نظارت: دکتر مژگان تنساز (مدیر کارگروه زنان، زایمان و نازایی)
برای گرفتن وقت مشاوره و ویزیت آنلاین از سایت دکتر بانوکا به اینجا مراجعه کنید.