درک شخصیت و خلق و خوی کودک یکی از اصلی ترین شیوه های تربیت فرزند است که سبب شناسایی بهتر استعدادها و تمایلات کودکان نیز می شود.

روش های متفاوتی برای تربیت کودک وجود دارد که والدین میتوانند با آگاهی از آن ها کودکان خود را تربیت کنند

و یک روش قطعی و صحیح برای تربیت کودکان وجود ندارد.

نحوه برخورد والدین با کودکان ارتباط مستقیمی با تربیت آنان دارد.

برخورد های تربیتی والدین شامل میزان عشق و محبت و محدودیت هایی برای فرزندانشان است

به طوری که محبت والدین به فرزندان موجب ایجاد احساس آرامش کودکان و برقراری ارتباط بهتر کودک با والد می شود،

همچنین والدین با محدودیت هایی که برای فرزندان خود قائل می شوند می توانند عکس العمل غیر متعادل و تندی در مقابل رفتار کودک خود نشان دهند

و در مقابل او سلطه جویانه ظاهر شوند.

تفاوت‌های بچه‌ها در واکنش به راهکارهای تربیتی مختلف باعث می‌شود والدین روش‌های تربیتی متفاوتی داشته باشند.

با چنین وضعیتی، نباید تعجب کرد که بیش از یک‌سوم والدین باور دارند که روش‌های تربیتی‌شان خوب و مفید نیست.

عدم تربیت فرزند به صورت صحیح می تواند صدمات جبران ناپذیری در آینده برای کودکان و خانواده های آنان به بار آورد.

شیوه های تربیت فرزند

در زیر به انواع شیوه های تربیت فرزند اشاره می شود.

* ایجاد توانایی و هدایت رفتار

وقتی انجام کاری را توسط کودک خود صلاح می دانید و یا در راستای پرورش و تربیت فرزند می دانید،

رفتار او را با جمله ای پیشنهادی و اظهار نظر مثبت هدایت کنید:

• “تو از پس این کار بر می آیی” .
• ” تو می توانی این کار را به خوبی انجام دهی” .
• ” نتیجه ی خوبی خواهی گرفت”.
• “من به تو در انجام این کار کمک خواهم کرد”.
• ” کار مشکل و سختی نیست”.
• ” باید تلاش کنی همیشه با یک بار تلاش آدمی به نتیجه نمی رسد. گاهی باید به دفعات تلاش کرد”

مقاومت کودک

گاهی کودک نمی خواهد کاری را انجام دهد، ترسی در دل دارد، استرس داشته و یا ابهامی در نتیجه ی آن می بیند

و یا در اثر بی حوصلگی و یا ضعیف و ناتوان فرض کردن خود، ترجیح می دهد وارد عمل نشود.

در این مواقع با ادای جملاتی مشابه جملات فوق می توانید رفتار او را هدایت و در او ایجاد توانایی کنید.

سعی بر این باشد تا از این جملات به طور محکم و با اطمینان، دوستانه و با احترام استفاده شود.

در صورتی که نتیجه نگرفتید می توانید از تشویق و پاداش استفاده کنید، بهتر است تشویق و جایزه به موقع و بعد از انجام امور محوله باشد

تا جنبه رشوه پیدا نکرده و انجام کار مشروط به آن نباشد، با جایزه های مکرر و بیش از اندازه فقط او را شرطی میکنید

و اوقبل از انجام هر کاری از شما تشویق و جایزه طلب می کند، پس در ارائه تشویق و جایزه افراط نکنید.

تشویق کودک

اغلب اوقات برای هدایت رفتار او به عملی که در نظر دارید، می توانید خودتان شروع به انجام آن موضوع کنید،

البته در شرایطی که کودک شما حضور دارد و شما را زیر نظر می گیرد و این مسئله نوعی الگو برداری و آموزش سلیقه خواهد بود.

مثال شروع به نظم و ترتیب دادن اتاق او می کنید و با خود زمزمه می کنید کاش کسی به من کمک می کرد

و در دفعات بعدی می توانید کمک بیشتری بخواهید و به او بفهمانید که توانایی انجام آن را داشته و از وظایف او به شمار می رود،

حضور خود را به طور آهسته ای از این نظم و ترتیب دادن حذف کنید،

با شروع به نظم و ترتیب دادن و درخواست کمک از کودکان با یک تیر چند نشان زدید

• ” هدایت رفتاری”.
• “هدایت مشاهده ای”.
• “حس مشارکت”.
• همیشه برای آموزش سلیقه در تزیین اتاق کودک نظر او را بکار ببندید وقتی نظرات نسبتا خوبی داشت او را تشویق کنید در صورتی که نظر خوبی ندارد بگویید
• ” من فکر میکنم اینطور بهتر باشه نظر تو چیه”

زیرا سبب رضایت او شده و علاقه بیشتری نسبت به نظم و ترتیب دادن به اتاقش نشان خواهد داد.

این نظم در دوران رشد از اتاق شخصی به کل متل و نیز کلیه امور اجتماعی و شخصی وی تعمیم پیدا خواهد کرد

و در روابط اجتماعی او نیز تاثیر گذار خواهد بود. آنگاه خواهید دید که کودک شما نظم و ترتیب را یاد گرفته

و با احساس مسئولیت کامل تری کار را انجام خواهد و گاهی از کمک و دخالت شما ممانعت خواهد کرد.

* ایجاد کنترل در رفتار و سنجش محیط، شرایط و موقعیت(توان مهار گری)

توان مهار یک رفتار و تعدیل آن در یک موقعیت و شرایط خاص و به تاخیر انداختن ارضای حاصل از انجام یک کار،

به عبارتی دیگر انجام رفتارهای مردم پسندانه و کنترل تکانه ها و فرایندهای درونی به صورت اطاعت از بزرگسال و درونی سازی ارزشهای دیگران و وجدان اخلاقی.

مثال کودک می تواند در خانه شما که در طبقه ی اول است، حسابی شیطنت کند و بدود حتی با او همپا و همبازی شوید

و در اوج شادی با او صحبت کنید که فرضا در خانه مادر بزرگ که در طبقه ی دوم است

اگر مهمان بودیم نباید این کار را انجام دهی و باعث ناراحتی و آزار دیگران شوی.

* توجه به رفتارهای کودک

به جای اینکه در چرخه توجه به رفتارهای نامناسب و دارای بار منفی کودک مرتبا توجه شود بهتر است

به کارها و رفتارهای خوب و مثبت او نیز بیشتر توجه کرد،

تا اینکه رفتارهای منفی او بی اهمیت و رفتارهای خوب در نظرش مهمتر و با اهمیت تر جلوه کند،

کودک باید از توجه شما آگاه شود و اگر اینطور عمل نکنید،

مطمئن باشید با انجام کارها و رفتار نادرست و گاه عصبانی و کلافه کردن شما توجهتان را جلب خواهد نمود

و این باعث یادگیری رفتارهای غلط در کودک شما خواهد شد.

* توجه به احساسات

هنگامی که کودک شما شاد، غمگین،در حال ترس و یا هیجانات دیگر است باید کاملا به او توجه نشان دهید و ارتباط برقرار کنید،

وارد ذهن او شوید و با دقت حرفهایش گوش کنید. باید به این مسئله دقت کنید که کودک شما یک بزرگسال با دایره لغات گسترده نیست

و مهارت های کلامی در سطح بالایی دارد. پس میان حرفهای او به دنبال سرنخی باشید تا دلیل نوع هیجان آن لحظه کودک را دریابید.

مثال: کودک در هنگام رفتن به مهد یا مدرسه گریه کنان می گوید ” نمی خواهم بروم”.

“حوصله ندارم”دوست ندارم بروم”.”خوابم می آید” به جای مشاجره با او در آغوشش گرفته، اشکهایش را پاک کنید، سبب قوت قلب او باشید،

او را نوازش کرده و به جای سوال پرسیدن بگویید: ” تو واقعا ناراحت” یا “عصبانی” هستی و یا “ترسیدی” و حتما مسئله ای باعث شده که نمی خواهی بروی،

کودک:

نمی دانم

والد:

حتما مسئله مهم ایست بگو تا کمکت کنم

کودک:

یکی از همکلاسیها مرا یواشکی کتک می زند…..

بچه های مدرسه مرا بخاطر عینک ام مسخره می کنند

چون به سوالات معلم خوب جواب نداده ام به من تمریناتی داده بود که انجامش ندادم

و……………….

والد با توجه به احساسات کودک دلیل و منشا هیجانات او را( ترس، خشم، بی حوصلگی….) را پیدا کرده و راه حلی می یابد،

زمان شادی نیز باید به احساس او کاملا توجه کرده و دلیل شادی او را بیابید و در شادی شریک شوید،

کودک احساس همدلی و صمیمیت بیشتری با شما خواهد داشت،

گاه کودک نه تنها به دنبال همدل و غمخوار بلکه شریکی برای شادی هایش می گردد.