خواص میوه‌ها در طب سنتی و مصلحات آنها در این مقاله قرار است، بررسی شوند.
حتماً همه‌ی شما از خواص میوه‌ها در طب سنتی و سبزیجات برای سلامت بدن مطلع هستید؛
این ترکیبات درصد زیادی از نیاز بدن ما به آب و مایعات را تامین می‌کنند و منبع غنی از فیبر، انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی به شمار می‌روند.
میوه ها به دلیل داشتن برخی ترکیبات، به عنوان آنتی اکسیدان‌های قوی عمل می‌کنند و منابع مفیدی جهت پیشگیری از بروز بیماری‌هایی مانند:
- بیماری قلبی عروقی
- دیابت
- کلسترول بالا
- سرطان
- پیری زودرس و …
به شمار می‌روند.
اما چند سوال؟
- آیا در مصرف میوه‌جات محدودیت خاصی هم وجود دارد؟
- آیا در زمان مصرف میوه نکته خاصی وجود دارد؟
- خواص میوه‌ها در طب سنتی و مصلحات و مزاج آنها چیست و اصلاً منظور از مصلحات چیست؟
اگر شما هم بی صبرانه منتظر دانستن نکات ریز مصرف میوه ها برای افزایش سطح سلامتی خود و بهره‌مندی بیشتر از خواص این ترکیبات فوق‌العاده هستید، تا انتها با ما باشید.
در این مقاله و مقاله بعدی، شما با بیشترین نکات مهمی که باید در مورد خواص میوه‌ها در طب سنتی، مصلحات، مزاج و چگونگی مصرف آنها باید بدانید آشنا می‌شوید.
هرچیزی به اندازه اش خوبه
- اولاً فراموش نکنیم درکنار منافع زیادی که میوه‌ها در سلامتی بدن دارند، این مواد غذایی حاوی درصدهای متفاوتی از قند هستند و مصرف زیاد میوه موجب افزایش سطح قند خون و تجمع چربی در سلول‌ها می‌شود؛ تعجب نکنید. قند بیش از حد به صورت چربی در بدن ذخیره می‌شود، پس؛ مصرف زیاد میوه‌ها نه تنها به لاغری کمک نمی‌کند، بلکه می‌تواند موجب چاقی نیز شود.
- ثانیاً فراموش نکنیم در افراد مبتلا به دیابت، ممنوعیتی در مصرف میوه وجود ندارد اما محدودیت وجود دارد! یک بیمار دیابتی بر حسب شرایط، سلیقه و علاقه‌اش می‌تواند بین ۳ تا ۴ واحد میوه مصرف کند. لابد می‌پرسید واحد دریافت میوه چیست؟ یک واحد از یک میوه، به مقداری گفته می‌شود که ۱۵ گرم ماده قندی داشته باشد. این مقدار برابر با یک پرتقال، یک سیب، یک خوشه کوچک انگور یا یک چهارم از یک طالبی است.
مهم‌ترین نکته‌ای که فرد باید در این مورد به آن توجه کند این است که:
- هیچ‌گاه توصیه نمی‌شود تمام واحدهای دریافتی میوه، همزمان باشد بلکه باید در وعده‌های متعدد مصرف شود. مثلا اگر فردی ۳ عدد خرما را به عنوان یک واحد از میوه‌های مصرفی روزانه در نظر گرفته است، بهتر است این سه خرما را با فواصل زمانی مناسب مصرف کند تا سطح قند خون، در یک زمان کوتاه خیلی زیاد نشود.
محدودیت‌های وضع شده در مصرف میوه از نقطه نظر طب سنتی
میوه‌ها مزاج و خواص متعددی در طب سنتی دارند. برخی میوه‌ها به دلیل ویژگی‌هایی که دارند می‌توانند مقوی یا مضر باشند.
به عنوان مثال سیب مقوی قلب است؛ اما در افراد با ضعف هضم می‌تواند تولید نفخ کند.
بنابراین توجه به مزاج یا طبع هر میوه و خواص آن باعث وضع برخی محدودیت‌ها در مورد مصرف میوه می‌شود.
همچنین مصرف میوه، بیش از مقدار متناسب با مزاج هر فرد می‌تواند موجب غلبه کیفیت یا مزاج خاصی در فرد شود.
- فراموش نکنیم میوه ها غذا نیستند، بلکه خاصیت دارویی هم دارند و مصرف متعادل آنها اهمیت زیادی دارد.
- گاهی لازم است میوه با مصلحاتش مصرف شود. در واقع مصلحات به ماده خوراکی اضافه می‌شوند تا شدت کیفیت مزاجی آنها را تعدیل کنند، و از اثرات نامطلوب احتمالی جلوگیری نمایند.
خواص میوه‌ها در طب سنتی مزاج و آثار مهم آنها
ابتدا یک دسته بندی بر روی میوه‌های فصول مختلف سال داشته باشیم و از نظر تطابق با مزاج فصل و افعال و خواص آنها به صورت اجمالی بررسی کنیم:
| میوه های فصل بهار و تابستان | مزاج | فایده | ضرر | مصلح |
| خربزه، طالبی و گرمک | گرم و تر | چاق کننده، مناسب در سنگ کلیه | ایجاد سردرد در حالت ناشتا
|
آب انار ترش یا سرکه |
| هندوانه | سرد و تر | چاق کننده، ضد عطش و کاهش حرارت بدن، نوشیدن آب هندوانه با سکنجبین مفید در سنگ کلیه | مضر طحال و معده سرد، مضر باه و ایجاد درد مفاصل در سرد مزاج | عسل و گلقند |
| انگور | گرم و تر | چاق کننده، مقوی بدن | معده سرد و تر و نفاخ، انسدادهای کبدی و طحال، ایجاد عطش | زیره و رازیانه، تخم کرفس، سکنجبین |
| انبه | گرم و خشک | مقوی قوا و قلب و مغز و کبد و دستگاه گوارش و دستگاه تنفسی و دستگاه ادراری، افزایش میل جنسی به خصوص شیر انبه، نیکو کننده رنگ چهره، رفع ضعف و خستگی، چاق کننده، ملین طبع | ایجاد غلظت خون و سودازا و مضر گرم مزاجان، نوع گوشتی و ریشه دار آن نفاخ و دیر هضم و بسیار مضر است، | سکنجبین، شربت زرشک، کمی نمک برای کاهش نفخ پس از آن خورده شود. |
| آلو و زردآلو | سرد و تر | ملین | مضر مغز و معده | عناب و گلقند |
| شفتالو و هلو | سرد و تر | طبع هلو از شفتالو سردتر است، ملین، تسکین عطش، رطوبت دهنده خوب در سوداوی مزاجان | مضر عصب و افراد دارای طبع سرد و تر | عسل، مربای زنجبیل |
| گلابی | گرم و تر | نشاط آور، مقوی قوت هاضمه و معده و قلب | ایجاد نفخ و یبوست به خصوص انواع نارس یا ترش آن | زنجبیل، رازیانه، مربای زنجبیل و عسل |
| آلبالو | سرد و خشک | برطرف کننده عطش و اسهال و استفراغ، | نفاخ | عسل |
| گیلاس | گرم و تر | در خشونت حلق و ریه، ملین، کمک به بهبود اختلال نعوذ در آقایان | اختلال هضم و ایجاد نفخ و مضعف معده | جوارشات مسهل و ملین طبع مثل زیره و عسل |
| توت | گرم و تر | خونساز، چاق کننده، افزاینده میل جنسی، ادرار آور و ملین | مضر معده و ایجاد سردرد | سکنجبین |
| شاه توت | سرد و خشک | رفع عطش و اشتها آور | مضر ریه | عسل، آب انار |
| تمشک | سرد و خشک | مفید در کاهش خونریزی | مضر طحال ، ایجاد یبوست | کتیرا |
| زغال اخته | سرد و خشک | مفید در اسهال و تقویت روده، تسکین عطش | ریه | شکر و عسل |
| آناناس | سرد و تر | مقوی معده و کبد | دیر هضم و مضر سرد مزاجان | مربای زنجبیل یا خوردن کمی نمک و زنجبیل |
| انجیر | گرم و تر | مفید در مبتلایان به تشنج و سکته مغزی، ملین، تسکین دهنده حرارت، کاهش سرعت خشم و غضب، چاق کننده، مقوی کبد و طحال، در مشکلات پروستات، در آلزایمر، مقوی عمومی بدن با بادام و پسته و گردو، کمک به بهبود اختلال نعوذ در آقایان | انجیر تر مضر معده و کبد ضعیف، مصرف زیاد آن موجب تشدید امراض پوستی می‌شود. | گردو، آویشن و انیسون مصلح انجیر خشک و سکنجبین و شربت ریباس مصلح انجیر تازه |
| سنجد | سرد و خشک | مقوی، مفرح یا نشاط آور، مفید در برخی انواع سردرد، جهت سرفه و حالت تهوع و اسهال صفراوی مفید است، مقوی معده، جهت شب ادراری کودکان، | ایجاد یبوست | عسل، شکر سرخ |
| موز | گرم و تر | چاق کننده، نشاط آور، مفید جهت سرفه خشک و ملین سینه، افزایش میل جنسی در گرم مزاجان | دیر هضم، ایجاد غلظت خون، ایجاد یبوست | کمی نمک، مربای زنجبیل، عسل، سکنجبین |
اگر میخواهید در مورد خواص و مصلحات میوه های زمستانی و آداب و قوانین مصرف میوه بیشتر بدانید، با ما همراه باشید.
در مقاله خواص میوه‌ها در طب سنتی و مصلحات آنها (بخش دوم) به نکات تکمیلی بحث مربوط به مصرف میوه از دیدگاه طب سنتی پرداخته خواهد شد.
از همراهی شما سپاسگزارم