همان‌طور که در مقاله‌ی قبلی در خصوص ارتباط موثر و مهارت ارتباطی صحبت شد. متوجه‌ی اهمیت ارتباط موثر شدید. که شیوه‌ی درست صحبت کردن درست شنیدن باعث ارتباط موثر و سازنده می‌شود. در این مقاله با ما همراه باشید تا در خصوص موانع ارتباط کلامی با شما صحبت کنیم.
آنچه می‌خوانید:
- اهمیت مهارت شنونده بودن
- موانع گوش دادن درست
اهمیت مهارت شنونده‌بودن
در خصوص اهمیت گوش دادن در مقاله‌ی قبلی صحبت شد. گوش دادن بخش مهم هر ارتباطی است. زمانی که شما به درستی متوجه‌ی صحبت‌های طرف مقابل شده باشید می توان گفت ارتباط موثر و سازنده شکل گرفته است. برداشت اشتباه از صحبت‌های طرف مقابل از مهم ترین موانع ارتباط کلامی افراد است. نتیجه ی طبیعی نداشتن مهارت‌های ارتباطی افزایش تنش و تعارض و کاهش احساس رضایت از زندگی است. این مورد زمینه ساز سایر مشکلات است.
گوش دادن
گوش دادن مهمترین مهارت ارتباطی است. عدم داشتن این مهارت باعث ایجاد موانع ارتباط کلامی شده است. گوش دادن درست می‌تواند باعث ایجاد تداوم احساس صمیمت شود. وقتی خوب گوش می‌دهید. در رابطه‌ی زوجی باعث می‌شود همسرتان را بهتر درک کنید. دقیقا با وی همساز می‌شوید. از رابطه‌ی بیشتر لذت می‌برید و بدون ذهن‌خوانی خوانی از رفتار و گفتار همسرتان بیشتر متوجه می‌شوید.
گوش دادن نوعی تعهد و ارج نهادن به همسرتان است. گوش دادن تعهدی برای درک و همدلی کنار گذاشتن علایق،نیازها،و پیش داوری های خود، برای دیدن مسائل از نگاه همسرتان است. همچنین گوش دادن نوعی ارج نهادن به همسرتان نیز هست، چون بیانگر این پیام است ” من به توجه دارم و می خواهم بدانم فکر، احساس و خواسته ی تو چیست”. با شناسایی موانع ارتباط کلامی در این ماهر شوید.
موانع گوش‌دادن درست
ذهن خوانی
بر اساس ذهنیت خود شنیدن از موارد مهم موانع ارتباط کلامی به شمار می‌آید.وقتی نسبت به آنچه همسرتان می‌گوید بی توجه یا بی‌اعتماد هستید. در عین حال سعی میکنید. معنای واقعی حرف او را بفهمید. در واقع در حال ذهن‌خوانی هستید. یعنی این افراد بی توجه به حالت‌های ظریف همسرشان مانند: لحن صدا، حالت چهره و وضعیت بدنی اهمیت بیشتری می‌دهند.در سایه‌ی حدس‌های خود محتوای گفته‌های همسرشان را نادیده می‌گیرند.مثلا شوهر می‌گوید: به نظرم هر دو لباس یکی است خودت بین کدام را دوست داری بخر و حال در ذهن خانم این می‌گذرد منظورش اینه من هیچ لباسی بهم نمیاد و با هر لباسی فرقی نمیکنم.
مرور ذهنی
یکی از موانع ارتباط کلامی تمرکز روی جواب‌های است که میخواهیم به طرف مقابل بگوییم. اینجا به قدری به مرور ذهنی چیزی که بعدا می‌خواهد بگویید مشغول می‌شوید که هرگز واقعا آنچه همسرتان می‌گوید نمی‌شنوید. گاهی اوقات ممکن است زنجیره‌‌ی کاملی از حرف‌ها در ذهنتان مرور می‌شود: ” من خواهم گفت… بعد همسرم خواهد گفت…..، آن وقت من خواهم گفت…”
گوش دادن انتخابی
در این مانع ارتباطی شما به برخی از گفته های همسرتان توجه میکنید اما به برخی دیگر اصلا توجهی ندارید. مثلا ممکن است به حالت‌های غمگینی همسر بیشتر دقت کنید تا حالت‌های شادی همسر. و همچنین گوش دادن انتخابی باعث می‌شود که چیزهای را که نمی‌خواهید بشنوید، نشونید، برای مثال ممکن است گوش‌های شما فقط تا زمانی خوب کار کنند که همسرتان شروع به صحبت درباره‌ی خانواده‌ی خودش میکند.
قضاوت کردن
یکی از موانع ارتباط کلامی که بشدت عامل دعوا و جرو بحث است. شما گوش کردن به همسرتان را به دلیل قضاوت منفی متوقف میکنید، یا فقط برای سرزنش کردن و زدن برچسب منفی به همسرتان، گوش میکنید. اگر فکر کنید که همسرتان احمق، متعصب یا دیوانه است، گوش کردن را متوقف نمی‌کند. فقط به فکر جمع آوری شواهد در تایید فکر خود می‌شوید. مثلا علی فکر میکنید مریم آدم خودخواهی است پس زمانی که مریم شروع به صحبت درباره‌ی خود میکند علی به ندرت به او گوش می‌دهد. این نوع قضاوت علی باعث عدم درک درست از مریم می‌شود.
خیال پردازی
وقتی برای سالیان طولانی با کسی زندگی میکنید ممکن است به راحتی گوش دادن به او را متوقف کنید. درگیر خیال پردازی هایتان شوید که از جمله موانع ارتباط کلامی به شمار می‌آید. اگر توجه کردن به همسرتان برای شما سخت است، این یک نشانه ی خطر است، مبنی بر اینکه شما از برقراری ارتباط با همرتان و یا از برخی از دیگر مسائل اجتناب می کنید.
نصیحت کردن
هر جا صحبت به نصحیت تبدیل شد اکثر افراد توجهی نمی‌کنند. از موانع مهم ارتباط کلامی این مدل صحبت کردن است.همسرتان به سختی می‌تواند یک جمله‌ی کامل بگویید. چون خیلی زود شروع به نصیحت کردن میکنید. کنجکاوی شما برای یافتن یک راه حل درست و میل به درست کردن همه چیز، شما را از شنیدن حرف‌های همسرتان و درک نیاز او به شنیده شدن غافل میکند.
یکی به دو کردن
به این معنی که شما فقط برای مخالفت کردن، جر و بحث کردن و مباحثه کردن گوش میکنید. کاملا واضح است این مدل رفتار خودش مانع جهت ارتباط موثر است. یعنی موضعی را انتخاب کرده‌اید و بدون توجه به اینکه همسرتان چه می‌گوید از آن دفاع میکنید. در بسیاری از روابط مشکل‌دار یکی به دو کردن سبک ارتباطی رایج است.
حق به جانب بودن
این مانع شما را از گوش دادن به هر چیزی که حاکی از آن است که شما صد در صد کامل نیستید باز می‌دارد. از موانع ارتباط کلامی مهم به شمار می‌آید.برای اجتناب از هر چیزی که نشان دهنده‌ی اشتباه شما باشد. دروغ می‌گوید. یا داد و فریاد راه می‌اندازید. موضوع بحث را عوض میکنید. دست به توجیه می‌زنید. طفره می‌روید. بهانه می‌آورید. تهمت می‌زنید. یا به شیوه‌های دیگر از انتقاد فرار میکنید.
منحرف کردن بحث
یکی از رفتارهای که جزو موانع ارتباطی کلامی است و زود ایجاد تنش میکند.هر وقت صحبت راجع به شخص یا موضوع خاصی است که از نظر شما تهدید کننده می‌باشد. موضوع را عوض کرده یا آن را به شوخی می‌گیرید. در واقع با عوض کردن موضوع و شوخی کردن از گوش دادن به نگرانی های همسر اجتناب میکنید. مثلا مریم به علی گفت از اینکه شبها تا دیر وقت بیدار می‌ماند و سیگار می‌کشد نگران است و می‌ترسد سلامتی او به خطر بیفتد. علی پاسخ می‌دهد با این همه استرس و مشکلات بدون سیگار که دیوانه می‌شود و شروع به خندیدن میکند. در واقع علی اصلا متوجه‌ی نگرانی همسر و علت حرف او نشد.
تسلی دادن
بله درست است مهربان بودن بیش از حد هم از موانع ارتباط کلامی به شمار می‌آید. در این حالت خیلی زود با گفته های همسرتان موافق میکنید .به محض اینکه همسرتان تردید، ناراحتی و نگرانی خود را درباره‌ی چیزی ابراز میکند. با گفتن این که ” بله حق با شماست…. می‌دانم ….. متاسفم…. درستش می‌کنیم” وسط حرف او می‌پرید. شما به قدری نگران خوب، حمایتگر بودن و همنوا بودن هستید که به همسرتان فرصت کافی بیان افکارش را نمی‌دهید.
مریم چند بار سعی کرده بخاطر شلوغ بودن انباری و داشتن وسایل بلا استفاده‌ی زیاد با همسرش صحبت کند. اما علی به محض شنیدن فورا از همسرش عذر‌خواهی می کند. و چند تا از وسایل را جابجا میکند. علی متوجه نشد همسرش حرفش بیرون انداخت این وسایل بود.
در خصوص حل این موانع ارتباط کلامی میتوانید با کارشناسان ما در ارتباط باشید.