درمان دیابت با طب سنتی امکان پذیر است؟ درمان‌های گیاهی موضوعات پرطرفداری هستند، اما آیا این روش‌ها واقعا موثر و بی‌خطر هستند؟ بسیاری از مبتلایان به دیابت یک بار این سوال را از خود پرسیده‌اند.
مدیریت سطح قند خون بخشی از مدیریت دیابت است. پزشکان اغلب درمان‌های رایج مانند تزریق انسولین را برای نرمال نگه داشتن سطح قند خون تجویز می‌کنند. برخی از افراد مبتلا به دیابت نیز از روش‌های درمانی مکمل و جایگزین سنتی استفاده می‌کنند. هدف این درمان‌ها درمان جسم و ذهن است.
روش‌های درمانی جایگزین دیابت عبارتند از:
- داروهای گیاهی
- مکمل‌ها
- رژیم غذایی
- ورزش
- تکنیک‌های آرام‌سازی (ریلکسیشن)
شواهد کمی از اثربخشی برخی از روش‌های درمانی جایگزین در دسترس است. مصرف مکمل‌ها را می‌توان روشی «تماما طبیعی» در نظر گرفت. اما این بدان معنا نیست که آنها با داروهای سنتی تداخل ندارند. در واقع، هیچ تعریف رسمی برای یک روش «تماما طبیعی» وجود ندارد.
رژیم غذایی و ورزش
بسیاری از ما رژیم غذایی و ورزش را یک «طب جایگزین» نمی‌دانیم. اما این دو مورد نیز در این دسته قرار می‌گیرند. رژیم غذایی و ورزش در درمان دیابت بسیار مهم هستند. غذاهایی که می‌خورید و میزان تحرک شما بر سطح قند خون و سلامت شما تاثیر می‌گذارد. داشتن یک رژیم غذایی سالم و فعال ماندن تاثیر مثبتی بر دیابت دارد.
داشتن یک رژیم ورزشی یک توصیۀ استاندارد برای افراد مبتلا به دیابت است. انجمن دیابت آمریکا (ADA) به افراد مبتلا به دیابتی که محدودیت تحرکی ندارند، توصیه می‌کنند دو بار در هفته تمرین‌های مقاومتی انجام دهند. از جملۀ این نوع تمرین‌ها می‌توان بلند کردن وزنه یا استفاده از نوارها و کش‌های مقاومتی را نام برد. افراد مبتلا به دیابت نوع 2 نیز باید در هفته حداقل 150 دقیقه فعالیت هوازی متوسط تا شدید انجام دهند.
مجلۀ جهانی دیابت در یک مقاله به مروری بر مطالعات مربوط به ارتباط بین دیابت نوع 2 و ورزش پرداخت. این بررسی‌ها نشان داده است که فعالیت بدنی یکی از بهترین روش‌های درمانی برای کنترل دیابت نوع 2 است. ورزش می‌تواند فشار خون را کاهش دهد، تحمل گلوکز را بهبود ببخشد و میزان بیش‌ازحد قند خون را کاهش دهد.
انجمن دیابت آمریکا توصیه‌های مشابهی را برای افراد مبتلا به دیابت نوع 1 پیشنهاد می‌کند. اما افراد مبتلا به دیابت نوع 1 باید مراقب باشند. این افراد در هنگام ورزش بیشتر از دیگران در معرض خطر اپیزودهای هیپوگلیسمی (افت قند خون) قرار دارند. آنها باید به دقت مراقب سطح قند خون خود باشند.
گیاهان دارویی، مکمل‌ها و درمان دیابت با طب سنتی
گیاهان دارویی و مکمل‌ها روش‌های درمانی جایگزین محبوبی در افراد مبتلا به دیابت هستند. اما سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA) این روش‌های درمانی را یک «طب» نمی‌داند. نظارتی بر گیاهان دارویی و مکمل‌ها وجود ندارند. همچنین در هیچ مطالعه‌ای ثابت نشده است که مکمل‌ها در درمان دیابت موثر هستند.
این روش‌ها اکثر محبوبیت خود را از نقل‌قول‌های بین افراد بدست آورده‌اند. همیشه قبل از شروع مصرف مکمل‌های جدید با پزشک معالج خود مشورت کنید. برخی از مکمل‌ها می‌توانند با داروهایی که مصرف می‌کنید تداخل داشته باشند.
تعداد از محبوب ترین مکمل‌های مورد استفاده برای دیابت عبارتند از:
درمان دیابت با طب سنتی و گیاه آلوئه‌ورا
در دو کارآزمایی بالینی، محققان دریافتند قند خون ناشتا در شرکت‌کنندگانی که به مدت شش هفته آلوئه‌ورا مصرف کرده بودند، کاهش پیدا کرده است. در این آزمایش‌ها از آلوئه‌ورا در درازمدت استفاده شده بود. اما نگرانی‌هایی در مورد تاثیر مصرف آلوئه‌ورا به صورت خوراکی، از جمله وجود اثر ملین آن، وجود دارد.
درمان دیابت با طب سنتی و آلفا لیپوئیک اسید
آلفا لیپوئیک اسید (ALA) یک آنتی‌اکسیدان است که در مواد غذایی وجود دارد، مانند:
- اسفناج
- کلم بروکلی
- سیب زمینی
آلفا لیپوئیک اسید ممکن است آسیب عصبی مربوط به دیابت (نوروپاتی دیابتی) را کاهش دهد. برخی مطالعات از استفاده از این مکمل برای بهبود نوروپاتی حمایت می‌کنند.
شواهدی وجود دارد که آلفا لیپوئیک اسید در صورت مصرف به شکل داخل وریدی فوایدی به همراه دارد. چندین مطالعه نشان می‌دهد که مصرف خوراکی آن اثربخش نیست.
به گفته مرکز ملی طب تکمیلی و یکپارچه (NCCIH)، شواهد کمی از اینکه این ماده می‌تواند از فرد در برابر ابتلا به اِدِم ماکولای (تورم لکۀ زرد شبکیه) دیابتی محافظت کند یا پاسخ بدن به انسولین را بهبود بخشد، در دسترس است.
درمان دیابت با طب سنتی و کروم
افراد مبتلا به دیابت نسبت به افراد عادی کروم بیشتری را از طریق ادرار خود دفع می‌کنند. این امر ممکن است مقاومت به انسولین را در این افراد تحت تاثیر قرار دهد. یک مطالعه نشان داد سطح قند خون در افرادی که از یکی از انواع داروهای خوراکی دیابت استفاده می‌کنند، با مصرف مکمل‌های کروم بهبود پیدا می‌کند.
درمان دیابت با طب سنتی و دارچین
مطالعات روی ارتباط بین دارچین و دیابت نتایج متناقضی را نشان می‌دهد. طبق بررسی‌های متخصصان، برخی از مطالعات نشان می‌دهند که دارچین می‌تواند حساسیت به انسولین را افزایش دهد. مطالعات دیگر هیچ تاثیری از مصرف این ماده را در افراد مبتلا به دیابت پیدا نکرده‌اند. اگرچه دارچین مفید است، احتمالا فواید بسیار کمی در درمان دیابت با طب سنتی به همراه دارد.
درمان دیابت با طب سنتی و سیر
سیر (نام علمی: Allium sativum) یک مکمل محبوب است. اما تحقیقات کمی در مورد اثرات آن در افراد مبتلا به دیابت انجام شده است. آزمایشات بالینی در افراد مبتلا به دیابت نوع 2 که سیر مصرف کردند، تغییراتی در سطح قند خون یا انسولین نشان نداد. برخی از آزمایش‌های بالینی نشان دادند که سیر سطح کلسترول و فشار خون را کاهش می‌دهد.
درمان دیابت با طب سنتی و جینسینگ
جینسینگ یک مکمل گیاهی مقوی است. این دارو با چندین دارو به ویژه وارفارین تداخل دارد. وارفارین یک داروی رقیق‌کنندۀ خون است. به گفته مرکز ملی طب تکمیلی و یکپارچه (NCCIH)، در حال حاضر هیچ تحقیقی مصرف جینسینگ را برای کمک به درمان دیابت تایید نمی‌کند.
درمان دیابت با طب سنتی و گیاه گیمنما (نام علمی: Gymnema Sylvestre)
یکی از روش‌های درمانی طب آیورودا، جویدن برگ‌های گیاه گیمنما است. نام هندی این گیاهgurmar و به معنیِ «ازبین‌برندۀ قند» است. این گیاه ممکن است تاثیراتی در کاهش قند خون داشته باشد. اما مطالعات بالینی هنوز اثربخشی آن را نشان نداده است.
درمان دیابت با طب سنتی و منیزیم
این ماده معدنی در بسیاری از غذاها وجود دارد، از جمله:
- غلات کامل
- آجیل و خشکبار
- سبزیجات دارای برگ سبز
یک متاآنالیز در سال 2011 از تحقیقات دیابت مرتبط با منیزیم نشان داد افرادی که سطح منیزیم پایینی دارند بیشتر در معرض ابتلا به دیابت قرار دارند. داشتن یک رژیم غذایی غنی از منیزیم غذاهای سالم و بدون خطر را شامل می‌شود. اما مصرف مکمل‌های این ماده تا زمانی که مطالعات بالینی نتوانند اثربخشی آن را ثابت کنند، توصیه نمی‌شود.
درمان دیابت با طب سنتی و اسیدهای چرب امگا 3
اسیدهای چرب امگا 3، «چربی‌های خوب» در نظر گرفته می‌شوند. این مواد را می‌توان در موادغذایی مختلف پیدا کرد، مانند:
- ماهی سالمون
- گردو
- سویا
مکمل‌های این ماده ممکن است به کاهش بیماری قلبی و سطح تری‌گلیسیرید کمک کنند. اما هیچ مدرکی وجود ندارد که این ماده می‌تواند خطر دیابت را کاهش دهد یا به افراد در مدیریت دیابت کمک کند. همچنین، مکمل‌های آن می‌توانند با داروهای رقیق‌کنندۀ خون تداخل داشته باشند.
درمان دیابت با طب سنتی و پلی فنل‌ها
پلی فنل‌ها آنتی‌اکسیدان‌هایی هستند که در میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل یافت می‌شوند. شواهدی قطعی مبنی بر اثربخشی یک رژیم غذایی سرشار از پلی فنل در کمک به افراد مبتلا به دیابت، وجود ندارد.
درمان دیابت با طب سنتی و کاکتوس (گلابی خاردار)
کاکتوس گلابی خاردار که به نام نوپال نیز شناخته می‌شود، گیاهی است که در آشپزی استفاده می‌شود. این گیاه ممکن است اثرات دارویی نیز داشته باشد. اما هیچ ارتباط شناخته شده‌ای بین مصرف نوپال و درمان دیابت وجود ندارد.
موارد احتیاطی در مورد استفاده از مکمل‌ها
محققان به ندرت مکمل‌ها را مورد بررسی قرار می‌دهند و ضرورتی برای اثبات یافته‌های این بررسی‌ها وجود ندارد. ایمنی و اثربخشی مکمل‌ها به طور کلی ناشناخته است. مکمل‌ها ممکن است حاوی آن چیزی نباشند که روی برچسب آنها نوشته شده است و ممکن است عوارض جانبی ناشناخته‌ای نیز به همراه داشته باشند.
مکمل‌ها می‌توانند بر درمان دارویی یک فرد تاثیر منفی بگذارند. آنها همچنین می‌توانند باعث ایجاد حالت تهوع و بیماری در فرد شوند. یک فرد باید همیشه در مصرف مکمل‌ها احتیاط کند و قبل از شروع مصرف آنها با پزشک معالج خود مشورت کند.
انجمن دیابت آمریکا (ADA)، در بیانیۀ استانداردهای مراقبت پزشکی در سال 2017، مواضع زیر را اتخاذ کرد:
- هیچ مدرکی مبنی بر اینکه مصرف مکمل‌ها یا ویتامین‌ها برای افراد دیابتی که کمبود ویتامین ندارند مفید باشد وجود ندارد.
- مصرف طولانی مدت مکمل‌های ویتامین C، ویتامین E و کاروتن نگرانی‌هایی در وضعیت سلامت افراد ایجاد می‌کند.
- هیچ مدرکی وجود ندارد که افراد مبتلا به دیابت و بیماری‌های عروقی از مصرف مکمل‌های EPA و DHA ( دو نوع از انواع اسیدهای چرب امگا 3) سود ببرند. در عوض، خوردن غذاهای غنی از این اسیدهای چرب می‌تواند در درمان بیماری‌های قلبی عروقی، که یک بیماری مشترک با دیابت است، مفید باشد.
- شواهد کافی وجود ندارد که مصرف مکمل‌هایی مانند ویتامین D، کروم، منیزیم، یا دارچین به درمان دیابت کمک کنند.
مکمل‌های جایگزین در درمان دیابت با طب سنتی
یکی از روش‌های جایگزین مصرف مکمل‌های غذایی، اتخاذ یک رژیم غذایی گیاهی است. بر اساس مقاله‌ای در مجلۀ Diabetes Care، افراد غیر گیاهخوار در مقایسه با افراد گیاهخوار و وگان، دو برابر بیشتر احتمال دارد به دیابت مبتلا شوند.
در حالی که افراد مبتلا به دیابت مجبور نیستند از خوردن گوشت اجتناب کنند، اما می‌توانند رژیم غذایی خود را بر روی بعضی غذاها بیشتر متمرکز کنند، مانند:
- حبوبات
- سبزیجات
- غلات کامل
- میوه‌ها
این می‌تواند به کاهش کلسترول، حفظ سطح قند خون و داشتن وزنی سالم کمک کند. تمام این عوامل می‌توانند به فرد مبتلا به دیابت نوع 2 کمک کنند.
درمان دیابت با طب سنتی از دیدگاه ذهن_آگاهی
خطر ابتلا به افسردگی و اضطراب در افراد مبتلا به دیابت یا سایر بیماری‌های مزمن افزایش می‌یابد. طبق اعتقاد پزشکان طب سنتی دکتر بانوکا، افزایش استرس می‌تواند بر توانایی افراد مبتلا به دیابت در مدیریت سطح قند خون و درمان دارویی تاثیر بگذارد. توجه به ارتباط بین جسم و ذهن می‌تواند به افراد مبتلا به دیابت کمک کند تا با این نگرانی‌ها مقابله کنند.
رایحه درمانی (آروماتراپی)
رایحه درمانی یکی دیگر از روش‌های درمانی جایگزین است که برای کاهش استرس انجام می‌شود. در رایحه درمانی، با استشمام اسانس‌های روغنی آرامش درونی فرد بهبود می‌یابد. محققان مطالعات زیادی در مورد ارتباط بین رایحه درمانی و دیابت انجام نداده‌اند. اما یک مطالعۀ قدیمی که در نسخۀ سال 2005 مجلۀ دیابت، چاقی و متابولیسم منتشر شد، نشان داد که استشمام اسانس‌های روغنی مانند شنبلیله، دارچین، زیره و پونۀ کوهی به کاهش فشار خون سیستولیک (بالاترین عدد فشار خون) کمک می‌کند. استفاده از ترکیبی از این اسانس‌های روغنی نیز سطح گلوکز خون را کاهش می‌دهد.
سایر تکنیک‌های آرام سازی (ریلکسیشن)
با وجود اینکه مدیتیشن ممکن است تاثیری بر سوخت‌وساز کالری نداشته باشد، اما این روش درمانی می‌تواند به کاهش استرس در افراد کمک کند. مدیتیشن می‌تواند بر مبنای مانترا باشد. مانترا می‌تواند یک تفکر یا عبارت انگیزه‌بخش باشد. مدیتیشن می‌تواند تکنیک‌های تنفسی را نیز شامل شود. از جملۀ تکنیک‌های مدیتیشن می‌توان مدیتیشن ویپاسانا، ماورایی و ذن (zen) را نام برد.
سایر تکنیک‌های برای درمان دیابت با طب سنتی
طب سوزنی
طب سوزنی یک روش طب سنتی چینی است که قرار دادن سوزن‌های کوچک در نقاط استراتژیک پوست را شامل می‌شود. تصور می‌شود که این روش درمانی می‌تواند جریان انرژی را تغییر دهد و هماهنگی و تعادل را به بدن باز گرداند. طب سوزنی ممکن است به کاهش درد نیز کمک کند. این روش ممکن است برای افراد مبتلا به نوروپاتی دیابتی مفید باشد.
طب سنتی به طور کلی ایمن و بی‌خطر در نظر گرفته می‌شود. اما این امکان وجود دارد که فرد بعد از انجام طب سوزنی، آسیبی مانند عفونت یا آسیب عصبی را تجربه کند. اگر یک متخصص طب سوزنی دارای مجوز را برای دریافت این روش درمانی پیدا کنید، این خطرات تا حد زیادی کاهش می‌یابند.
طب فشاری
در طب فشاری بر نقاط استراتژیک بدن فشار اعمال می‌شود. به عبارتی این روش نیز اثراتی مشابه با طب سوزنی ایجاد می‌کند. ماساژ درمانی نیز شامل اعمال فشار بر نقاطی از بدن برای کاهش تنش عضلانی است. ماساژ ممکن است به بهبود گردش خون، کاهش استرس و بهبود تحرک مفاصل کمک کند. تمام این اثرات می‌توانند برای فرد مبتلا به دیابت مفید واقع شوند.
یک کلیک تا
درمان با طب سنتی
سخن پایانی
هدف به‌کارگیری این تکنیک‌ها درمان دیابت نیست، بلکه کمک به بهبود عملکرد بدن فرد است. یک فرد مبتلا به دیابت باید در کنار این روش‌های درمانی جایگزین، روش‌های درمانی مرسوم پزشکی را نیز ادامه دهد. به یاد داشته باشید که همیشه قبل از شروع یک روش درمانی جدید با پزشک معالج خود مشورت کنید.
کلینیک طب سنتی دکتر سریتا که از معتبرترین مراکز ارائه دهنده خدمات طب سنتی می‌باشد. این کلینیک در محیطی مطمئن، باسابقه‌ترین پزشکان و متخصصان طب سنتی را گردهم آورده تا بالاترین کیفیت خدمات درمانی طب سنتی را به سلامتی‌جویان محترم ارائه دهد.
منبع: healthline.com ؛