انواع روش‌های درمان یبوست با طب سنتی، مانند نوشیدن آب بیشتر و خوردن مواد دارای فیبر می‌توانند به مدیریت این مشکل کمک کنند. اگر علاج‌های خانگی اثربخش نباشند، می‌توانید از متخصص طب سنتی درخواست کنید که داروهای مناسب درمان یبوست با طب سنتی را برای شما تجویز کنند. یبوست بیماری رایجی است و سالیانه افراد زیادی برای درمان آن به پزشک مراجعه می‌کنند.

عوامل مؤثر بر درمان یبوست

افراد ممکن است بخاطر غذاهایی که می‌خورند یا نمی‌خورند، سبک زندگی، داروهای مصرفی یا مشکلات پزشکی خود یبوست را تجربه کنند. در بسیاری از افراد علت یبوست مزمن ناشناخته است. این وضعیت با نام یبوست مزمن ایدیوپاتیک شناخته می‌شود.

یبوست با علائم زیر مشخص می‌شود:

• کمتر از سه بار دفع در هفته
• مدفوع سفت، خشک یا توده‌ای
• دشواری یا احساس درد هنگام دفع مدفوع
• احساس دفع ناقص مدفوع

یبوست می‌تواند تاثیرات جدی بر کیفیت زندگی و همچنین بر سلامت جسمی ‌و روحی فرد داشته باشد.

درمان یبوست با طب سنتی

روش‌های طبیعی زیادی برای کمک به تسکین یبوست وجود دارد. افراد می‌توانند این کارها را در خانه‌ انجام دهند.

در ادامه 13 درمان یبوست با طب سنتی و روش‌های خانگی و طبیعی را مرور خواهیم کرد.

بیشتر آب بنوشید

کم‌آبی بدن به طور مرتب، می‌تواند یک شخص را به یبوست دچار کند. برای جلوگیری از این امر، نوشیدن آب کافی و آبرسانی به بدن ضروری است.

هنگامی‌که یک شخص به یبوست دچار می‌شود، ممکن است نوشیدن برخی از آب‌های گازدار را در تسکین مشکل خود اثربخش بداند. آب گازدار می‌تواند به تأمین آب بدن کمک کرده و سیستم دفعی را دوباره فعال کند.

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که آب گازدار در مقایسه با آب شهری در تسکین یبوست موثرتر است.

این امر برای افراد مبتلا به سوء‌هاضمه و افراد دارای یبوست ایدیوپاتیک مزمن نیز صدق می‌کند.

با این حال، نوشیدن نوشیدنی‌های گازداری مانند نوشابه‌های شیرین ایدۀ خوبی نیست؛ زیرا این نوشیدنی‌ها می‌توانند اثرات مضری در سلامتی داشته باشند و ممکن است یبوست را بدتر کنند.

نوشیدنی‌های گازدار علائم بیماری برخی از افراد مبتلا به سندرم رودۀ تحریک‌پذیر (IBS) را بدتر می‌کنند، بنابراین بهتر است این افراد از نوشیدن آب گازدار و سایر نوشیدنی‌های گازدار اجتناب کرده و از روش‌های درمان یبوست با طب سنتی که ایمن و اثربخش هستند استفاده کنند.

بنابراین کم‌آبی بدن می‌تواند باعث یبوست شود، بنابراین حتما آب کافی بنوشید. آب گازدار ممکن است در تسکین یبوست بیشتر موثر باشد.

بیشتر فیبر بخورید

پزشکان اغلب برای درمان یبوست با طب سنتی به افراد می‌گویند که میزان مصرف فیبر رژیم‌غذایی خود را افزایش دهند.

این امر به این دلیل است که افزایش مصرف فیبر باعث افزایش حرکات روده و در نتیجه نرم‌تر شدن مدفوع و آسان‌تر شدن دفع آن می‌شود. همچنین به مدفوع کمک می‌کند تا سریع‌تر از سیستم گوارشی عبور کنند.

در حقیقت، یک مطالعه در سال 2016 نشان داد که مصرف مکمل‌ فیبر برای 77 درصد از افراد مبتلا به یبوست مزمن مفید بوده است.

با این حال، برخی از مطالعات نشان داده‌اند که افزایش مصرف فیبر در واقع می‌تواند وضعیت فرد را بدتر کند. برخی دیگر گزارش می‌دهند که فیبر رژیم غذایی دفعات دفع را بیشتر کند اما ممکن است به سایر علائم یبوست مانند قوام مدفوع، درد، نفخ و گاز معده کمک نکند.

این امر به این دلیل است که انواع مختلف فیبرهای رژیمی اثرات متفاوتی بر هضم می‌گذارند.

انواع فیبرها برای درمان یبوست

فیبر یا الیاف‌های رژیمی مختلفی وجود دارد، اما آن‌ها به طور کلی در دو دسته قرار می‌گیرند: فیبرهای نامحلول و فیبرهای محلول.

فیبرهای نامحلول

این نوع فیبر که در سبوس گندم، سبزیجات و غلات کامل وجود دارند، حجم مدفوع را بیشتر کرده و ممکن است به آن‌ها کمک کند تا سریع‌تر و راحت‌تر از دستگاه گوارش عبور کنند.

فیبرهای محلول

این نوع فیبر موجود در لوبیا، سبوس جو دوسر، جو، آجیل، دانه، عدس و نخود فرنگی و همچنین برخی از میوه‌ها و سبزیجات آب را جذب کرده و یک مادۀ ژل‌مانند تشکیل می‌دهد، که مدفوع را نرم می‌کند و فرم و قوام آن را بهبود می‌بخشد.

فیبرهای محلول غیرقابل تخمیر، مانند پسیلیوم، بهترین گزینه برای درمان یبوست با طب سنتی هستند.

یک مطالعه در سال 2020 نشان داد که در درمان یبوست، پسیلیوم در مقایسه با سبوس گندم نامحلول 3.4 برابر مؤثرتر است.

درمان با فیبرهای محلول یا نامحلول؟

مطالعاتی که اثرات فیبر نامحلول بر درمان یبوست با طب سنتی را بررسی می‌کنند، نتایج متفاوتی به همراه داشته‌اند.

این تا حدی به این دلیل است که فیبر نامحلول می‌تواند در بعضی از افراد مبتلا به مشکل عملکردی روده مانند سندرم رودۀ تحریک‌پذیر یا یبوست ایدیوپاتیک مزمن، مشکل را بدتر کند.

برخی از فیبرهای محلول قابل تخمیر نیز ممکن است در درمان یبوست بی‌اثر باشند؛ زیرا این فیبرها توسط باکتری‌های روده تخمیر (هضم) می‌شوند و ظرفیت نگه داشتن آب خود را از دست می‌دهند.

افراد برای جلوگیری از یبوست، باید ترکیبی از فیبرهای محلول و نامحلول را مصرف کنند. مصرف روزانۀ توصیه‌شده فیبر برای زنان 25 گرم و برای مردان 38 گرم است.

بنابراین سعی کنید غذاهای فیبردار بیشتری بخورید. مصرف مکمل‌های رژیم‌ غذایی دارای فیبر غیرقابل‌ تخمیر، مانند پسیلیوم، نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. برای مصرف این مکمل‌ها با پزشک متخصص مشورت کنید.

بیشتر ورزش کنید

مطالعات مختلفی گزارش داده‌اند که ورزش می‌تواند به درمان یبوست با طب سنتی کمک کند.

به گفتۀ این مطالعات یک سبک زندگی بدون تحرک خطر ابتلا به یبوست را افزایش می‌دهد. به همین دلیل، برخی از پزشکان به افراد توصیه می‌کنند برای افزایش فعالیت روده، بیشتر ورزش کنند.

مطالعات دیگری گزارش داده‌اند که اگرچه ورزش همیشه تعداد دفعات دفع را افزایش نمی‌دهد، اما برخی علائم مربوط به یبوست را کاهش می‌دهد و به بهبود کیفیت زندگی افراد کمک می‌کند.

در افراد مبتلا به رودۀ تحریک‌پذیر، فعالیت ورزشی متوسط (پیاده‌روی سریع) می‌تواند علائم گوارشی و کیفیت زندگی را بهبود ببخشد. با این حال، فعالیت ورزشی شدید (دویدن) می‌تواند علائم برخی افراد را بدتر کند.

سعی کنید برخی از تمرینات ملایم، مانند پیاده‌روی منظم، شنا، دوچرخه‌سواری یا آهسته دویدن را انجام دهید تا ببینید که آیا برای شما مفید هستند یا خیر.

بنابراین ورزش ممکن است علائم یبوست را در برخی افراد کاهش دهد.

قهوه بنوشید، به خصوص قهوۀ کافئین‌دار

مصرف قهوه می‌تواند تعداد دفعات دفع را برخی افراد بیشتر کند. در واقع قهوه عضلات دستگاه گوارش را تحریک می‌کند و یکی از روش‌های بسیار مؤثر درمان یبوست با طب سنتی است.

در حقیقت یک مطالعه در سال 1998 نشان داد که قهوۀ کافئین‌دار می‌تواند روده را همانند یک وعدۀ غذایی می‌تواند تحریک کند. اثربخشی این روش، 60 درصد بیشتر از نوشیدن آب و 23 درصد بیشتر از نوشیدن قهوۀ بدون کافئین بود.

قهوه همچنین ممکن است حاوی مقادیر کمی فیبر محلول باشد که با ایجاد تعادل در تعداد باکتری‌های روده به جلوگیری از یبوست کمک می‌کند.

علاوه بر این، تاثیر کافئین می‌تواند در افراد مبتلا به رودۀ تحریک‌پذیر بیشتر باشد. و همچنین می‌تواند علائم گوارشی را بدتر کند.

افراد مبتلا به رودۀ تحریک‌پذیر می‌توانند کافئین را از رژیم‌غذایی خود حذف کنند تا ببینند آیا این ماده برای آن‌ها مفید است یا خیر.

بنابراین قهوه می‌تواند با تحریک عضلات در روده به تسکین یبوست کمک کند. همچنین ممکن است حاوی مقادیر کمی‌ فیبر محلول باشد.

از گیاه سنا استفاده کنید

سنا یک ملین گیاهی بی‌خطر و مؤثر است که به درمان یبوست با طب سنتی کمک می‌کند. سنا حاوی ترکیبات گیاهی به نام گلیکوزیدها است که اعصاب روده را تحریک و به سرعت حرکات روده کمک می‌کند. پزشکان سنا را برای مصرف کوتاه‌ مدت برای بزرگسالان تجویز می‌کنند، اما اگر علائم یبوست پس از چند روز از بین نرود، فرد باید با پزشک مشورت کند.

پزشکان معمولا سنا را برای زنان باردار، زنان شیرده یا افرادی که وضعیت سلامتی خاصی دارند، مانند بیماری التهاب روده، توصیه نمی‌کنند. بانوان در دوران بارداری و شیردهی باید توجه ویژه‌ای به تغذیه و داروهای خود داشته باشند و حتماً پیش از مصرف هر نوع داروی گیاهی یا شیمیایی، با پزشک معالج خود مشورت کنند.

بنابراین سنا یک ملین (ضد یبوست) گیاهی و یک روش درمانی رایج برای یبوست است. این گیاه با تحریک اعصاب روده به حرکات روده سرعت می‌بخشد.

غذاهای سرشار از پروبیوتیک مصرف کنید

پروبیوتیک‌ها ممکن است به جلوگیری از یبوست مزمن کمک کنند. پروبیوتیک‌ها باکتری‌های زنده و مفیدی هستند که به طور طبیعی در روده زندگی می‌کنند. لاکتوباسیلوی‌ و بیفیدوباکتریوم از جملۀ این باکتری‌ها هستند. افراد می‌توانند با خوردن غذاهای پروبیوتیکی تعداد این باکتری‌ها را در رودۀ خود افزایش دهند.

در برخی از افراد مبتلا به یبوست مزمن، تعداد این باکتری‌ها در روده کافی نیست. مصرف بیشتر غذاهای پروبیوتیکی می‌تواند به جلوگیری یا درمان یبوست با طب سنتی کمک کند. یک مطالعه در سال 2019 نشان داد که مصرف پروبیوتیک به مدت 2 هفته می‌تواند به درمان یبوست، افزایش تعداد دفع مدفوع و فرم و قوام مدفوع کمک کند.

پروبیوتیک‌ها همچنین می‌توانند با تولید اسیدهای چرب با زنجیرۀ کوتاه به درمان این بیماری کمک کنند. این اسیدهای چرب ممکن است حرکات روده را بهبود ببخشد و مدفوع را نرم‌تر کنند. همچنین می‌توان از مکمل‌های پروبیوتیکی استفاده کرد. برخی از مطالعات نشان داده‌اند که افراد بعد از 4 هفته می‌توانند اثرات این مکمل‌ها را احساس کنند.

غذاهای پروبیوتیک عبارتند از:

• ماست؛
• کلم ترش؛
• کیمچی؛

بنابراین پروبیوتیک‌ها ممکن است به درمان یبوست مزمن کمک کنند. سعی کنید غذاهای پروبیوتیک بخورید یا مکمل آن‌ها را مصرف کنید.

ملین (ضدیبوست) بدون نسخه یا تجویزی استفاده کنید

فرد می‌تواند در مورد انتخاب یک ملین یا مُسهل مناسب با پزشک طب سنتی مشورت کند. ملین‌های مختلف، عملکرد متفاوتی دارند، اما تمامی آن‌ها در درمان یبوست با طب سنتی یا جلوگیری از ایجاد مشکلات روده موثر هستند.

پزشک ممکن است یکی از انواع زیر را توصیه کند:

• ملین‌های حجم‌دهنده: این ملین‌ها مبتنی بر فیبر هستند و میزان آب مدفوع را افزایش می‌دهند.
• ملین‌های نرم‌کننده: این ملین‌ها حاوی روغن‌هایی برای نرم‌ شدن مدفوع و سهولت عبور آن‌ها از روده هستند.
• ملین‌های محرک: این ملین‌ها با تحریک اعصاب روده، حرکات آن را افزایش دهند.
• ملین‌های اسمزی: این ملین‌ها با جذب آب از بافت‌های اطراف به درون سیستم گوارشی، مدفوع را نرم می‌کنند.

با این حال، بیشتر این ملین‌ها را نباید بدون مشورت با پزشک بطور منظم مصرف کرد. بنابراین ملین‌ها در تسکین یبوست موثر هستند. در مورد بهترین ملین مناسب با وضعیت شما حتما با یا داروساز مشورت کنید.

رژیم‌غذایی فودمپ (FODMAP) را امتحان کنید

یبوست می‌تواند یکی از نشانه‌های رودۀ تحریک‌پذیر باشد. رژیم‌ غذایی با فودمپ کم، یک رژیم‌ غذایی حذفی است که به درمان رودۀ تحریک‌پذیر کمک می‌کند و ممکن است یبوست مربوط به رودۀ تحریک‌پذیر را تسکین دهد.

FODMAP مخفف الیگو، دی و مونوساکاریدها و پلیول‌های قابل تخمیر است.

این نوع رژیم‌‌ غذایی، ابتدا مصرف غذاهای دارای فودمپ بالا را مدتی محدود می‌کند و سپس آن‌ها را دوباره به رژیم‌غذایی برمی‌گرداند تا مشخص کند که کدام‌یک از آن‌ها برای بدن قابل‌تحمل هستند. در افراد مبتلا به رودۀ تحریک‌پذیرِ یبوست غالب، یک رژیم‌غذایی با فود مپ کم اغلب به تنهایی کافی نیست. چنین افرادی احتمالا باید به دیگر جنبه‌های رژیم‌غذایی خود، مانند نوشیدن آب و مصرف فیبر کافی، توجه کنند تا علائم آن‌ها تسکین یابد.

بنابراین یک رژیم‌غذایی با فودمپ کم ممکن است به تسکین و درمان یبوست با طب سنتی کمک کند، به ویژه اگر یوست مربوط به رودۀ تحریک‌پذیر باشد. با این حال، این به تنهایی ممکن است برای رفع کامل مشکل، کافی نباشد.

رشتۀ شیراتاکی بخورید یا از مکمل گلوکومانان استفاده کنید

گلوکومانان یک نوع فیبر محلول برگرفته از ریشه‌های گیاه کُنجاک است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که این گیاه برای درمان یبوست با طب سنتی مفید است. گلوکومانان علاوه بر بهبود حرکات روده، ممکن است به عنوان یک پروبیوتیک در متعادل شدن تعداد باکتری‌های خوب در روده مثمر ثمر باشد. یک مطالعه در کودکان نشان داد که 45 درصد از افرادی که گلوکومانان مصرف می‌کنند، از یبوست شدید رهایی یافته‌اند.

با این حال، یک مطالعۀ کنترل‌شده دیگر اثر قابل‌توجهی در مصرف گلوکومانان پیدا نکرد. افراد می‌توانند گلوکومانان را از مکمل‌ها یا با خوردن رشته‌های شیراتاکی یا کُنجاک، دریافت کنند. مکمل‌های گلوکومنان نیز موجود هستند.

گلوکومانان ممکن است به درمان یبوست در بعضی از افراد کمک کند. از منابع آن می‌توان مکمل‌ها و رشته‌های شیراتاکی را نام برد.

غذاهای سرشار از پریبیوتیک‌ بخورید

پریبیوتیک یک فیبر کربوهیدرات غیرقابل هضم است. پریبیوتیک الیگوساکارید و اینولین را شامل می‌شود. اگرچه فیبرهای رژیم‌غذایی با بهبود قوام و دفعات دفع مدفوع، یبوست را کاهش می‌دهند، اما پریبیوتیک‌ها با بهبود سلامت گوارشی به یبوست کمک می‌کنند.

فیبرهای پریبیوتیک با تغذیۀ باکتری‌های مفید در روده، سلامت گوارشی را بهبود می‌بخشند. این باعث افزایش پروبیوتیک‌ها و افزایش تعداد باکتری‌های روده می‌شود. در حقیقت، برخی از پریبیوتیک‌ها ممکن است به افزایش دفعات حرکات روده و همچنین نرم‌تر شدن مدفوع نیز کمک کنند و از این طریق، استفاده از آن‌ها را می‌توان یکی از بهترین راه‌های درمان یبوست با طب سنتی دانست.

غذاهای پریبیوتیک‌دار عبارتند از:

• کاسنی؛
• کنگر فرنگی اورشلیم؛
• سیر؛
• پیاز؛
• موز؛
• تره فرنگی؛
• نخود؛

با این حال، سیر و پیاز در رژیم‌غذایی با فودمپ کم قرار نمی‌گیرند؛ زیرا این غذاها می‌توانند علائم را در افراد مبتلا به رودۀ تحریک‌پذیر ایجاد کنند. بنابراین غذاهایی که حاوی فیبرهای پریبیوتیک هستند می‌توانند سلامت گوارشی و تعادل باکتری‌های مفید روده را بهبود بخشند. پریبیوتیک ممکن است به تسکین یبوست کمک کند.

سیترات منیزیم را امتحان کنید

سیترات منیزیم یک روش رایج درمان یبوست با طب سنتی است. سیترات منیزیم یک نوع ملین اسمزی است. مصرف مقادیر متوسط مکمل‌های منیزیم می‌تواند به تسکین یبوست کمک کند. پزشکان از دوزهای بالاتر برای آمادگی و تمیز کردن روده قبل از جراحی یا سایر اقدامات پزشکی استفاده می‌کنند.

مصرف سیترات منیزیم، یک مکمل بدون نسخه، می‌تواند به تسکین یبوست کمک کند.

آلو بخورید

افراد گاهی‌ اوقات برای درمان طبیعی یبوست، آلو می‌خورند. آلو ممکن است در دسترس‌ترین راه‌حل طبیعی موجود برای یبوست باشد. آلوها علاوه بر فیبر، حاوی سوربیتول هستند. سوربیتول یک الکل قندی است که اثر ملینی (ضد یبوست) دارد.

برخی از مطالعات نشان داده‌اند که آلو ممکن است موثرتر از فیبرهایی مانند پسیلیوم باشد. مقدار موثر آلو ممکن است حدود 50 گرم یا هفت آلو با اندازۀ متوسط و به تعداد دو بار در روز باشد. با این حال، افراد مبتلا به رودۀ تحریک‌پذیر بهتر است از خوردن آلو اجتناب کنند؛ زیرا الکل‌های قندی غذاهای دارای فودمپ زیاد هستند.

بنابراین آلوها حاوی سوربیتول الکل قندی هستند که اثر ملینی دارد. آلوها می‌توانند یک درمان بسیار موثر برای یبوست باشند.

از مصرف لبنیات خودداری کنید

در افرادی که نسبت به لبنیات حساس هستند، خوردن لبنیات به دلیل تاثیری که بر حرکات روده دارد، می‌تواند یبوست ایجاد کند. این امر کودکانی که نسبت به پروتئین شیر گاو و بزرگسالانی که به عدم تحمل لاکتوز (نارسایی لاکتوز) مبتلا هستند، شامل می‌شود.

اگر فردی مشکوک به عدم تحمل لاکتوز باشد، باید به پزشک مراجعه کند. پزشک ممکن است به طور موقت لبنیات را از رژیم‌غذایی او حذف و در عین حال سایر غذاهای غنی از کلسیم را برای درمان یبوست با طب سنتی، به او توصیه کند.

بنابراین عدم تحمل لاکتوز ممکن است در بعضی از افراد یبوست ایجاد کند. در این افراد، حذف لبنیات از رژیم‌غذایی می‌تواند به تسکین علائم کمک کند.

یک کلیک تا
درمان با طب سنتی

ویزیت آنلاین دکتر طب سنتی

سخن پایانی

یبوست وضعیتی آزاردهنده است و دلایل زیادی دارد. با این حال، بسیاری از داروها و روش‌های درمان یبوست با طب سنتی می‌توانند به تسکین آن کمک کنند. اگر این مشکل ادامه یابد، فرد می‌تواند با پزشک خود صحبت کند تا علت آن را شناسایی کرده و یک درمان مؤثر برای آن پیدا کند. به این منظور متخصصان طب سنتی کلینیک دکتر سریتا می‌توانند شما را معاینه کرده و پس از ارزیابی شدت بیماری و وضعیت بدنی، راهکار درمانی مطلوب برای شما را ارائه دهند. کلینیک طب سنتی دکتر سریتا زیرمجموعه هولدینگ سلامت دکتر بانوکا بوده و سال‌هاست در این زمینه به مراجعین خود خدمات مربوط به طب سنتی را ارائه می‌دهد. برای ارتباط با متخصصین مجرب این مجموعه و دریافت دستورات درمانی مناسب خود، با کارشناسان این مرکز تماس بگیرید.

منبع: medicalnewstoday.com ؛